نگاه نامزدهای انتخابات فرانسه به ایران
در این گزارش نگاهی داریم به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری فرانسه و تاثیر پیروزی احتمالی هر کدام از آنها بر منطقه خاورمیانه.
به گزارش خبرآنلاین در روز یکشنبه مورخ 23 آوریل 2017 مطابق با سوم اردیبهشت 1396 و تقریبا سه هفته قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران، انتخابات ریاست جمهوری فرانسه برگزار خواهد شد.
فرانسه به دلیل برخورداری از جایگاه ویژه در اتحادیه اروپا و کشوری از این اتحادیه که داری حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل است و به نوعی نماینده این اتحادیه در شورای امنیت محسوب میشود (بریتانیا معمولا در سیاست خارجی مستقل عمل میکرد و بعضا همسو با سیاستهای اتحادیه اروپا نبود و بعد از برگزیت نیز عملا در حال خروج از این اتحادیه است)، در معادلات بین المللی از اهمیت بسیار برخوردار است و در نتیجه انتخابات ریاست جهموری و رئیس جمهور آن نیز برای دولتها و تحلیگران سیاسی از اهمیت خاصی برخوردار است.
با اینکه تنها چند روز به انتخابات هشتمین رئیس جهموری پنجم فرانسه باقی مانده ولی هنوز نمیتوان کاندیدایی را به طور قطع پیروز انتخابات دانست و وضعیت تا اندازه زیادی در هاله ابهام قرار دارد. این برای اولین بار در تاریخ جمهوری پنجم فرانسه است که در ماه آوریل هستیم و هنوز نمی توان با قطعیت حتی از نامزدهایی که شانس ویژه ای برای پیروزی دارند سخن گفت. حتی وضعیت بعضی از کاندیداهای انتخابات نیز به نوعی نامشخص است و دو چهره اصلی انتخابات، یعنی فرانسوا فیون نامزد جمهوری خواهان و مارین لوپن نامزد جبهه ملی ( راست افراطی ) در مظان اتهام مالی «مشاغل ساختگی» قرار دارند و این در حالی است که خانم لوپن علاوه بر اتهام اول با اتهام دیگر «انتشار تصاویر خشن» در حساب کاربری توئیتر خود نیز رویرو است.
فارغ از اینکه کاندیداهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری فرانسه تا روز انتخابات استعفا داده یا مجبور به کناره گیری شوند به بررسی برنامه و مشی سیاسی نامزدهای انتخابات فرانسه درباره خاورمیانه و تأثیر پیروزی احتمالی آنها بر خاورمیانه خواهیم پرداخت:
پیش از همه باید به سه نکته اشاره کرد:
اول، نامزد نشدن فرانسوا اولاند، رئیس جمهور کنونی فرانسه برای بار دوم با علم بر این موضوع که با حضور در انتخابات، شخص
اولاند و حزب او را دچار شکست بزرگی در انتخابات می شد. محبوبیت اولاند در نظر سنجی ها بعضا زیر 10 درصد قرار داشت و با کناره گیری خود راه را برای سایر هم حزبی خود باز گذاشت تا شاید حزب سوسیالیست فرانسه راه گریزی از این ورطه شکست یابد.
نکته دوم که به نظر در مورد خاورمیانه بسیار مهم است نقش پررنگ عربستان و قطر در سیاست خارجی فرانسه است؛ این دو کشور به همراه سایر کشورهای حوزه عربی خلیج فارس در سالیان اخیر 200 میلیارد دلار اسلحه و ادوات نظامی از فرانسه خریده اند و هر دولتی که در فرانسه در مسند قدرت قرار گیرد قطعا از چنین مبالغی چشم پوشی نخواهد کرد و روابط حسنه خود با این کشورها را ادامه خواهد داد. به غیر از کشورهای عربی که اشاره شده اسرائیل نیز نقش مهم و تعیین کننده ای در سیاست خارجی فرانسه بازی کرده و می کند.
سوم اینکه بر خلاف تصورات اولیه، در انتخابات پیش رو فرانسه مسئله اقتصاد و معضل بیکاری در درجه اول اهمیت قرار گرفته و مسایلی همچون افراطی گری اسلامی و مهاجران در اولویت بعدی قرار رأی دهندگان قرار دارند، و در مسایل فرهنگی و اجتماعی نیز کاندیداهای پست ریاست جمهوری بیشتر بر حفظ و ارتقاء هویت و ارزشهای فرانسوی مانور و تبلیغ انتخاباتی داشته اند تا برخورد و رو در رویی با اقلیت های مذهبی و نژادی.
اما در اینجا به بررسی آرا و عقاید کاندیدهای اصلی انتخابات فرانسه میپردازیم:
1-امانوئل ژان-میشل فردریک مَکرون Emmanuel Jean-Michel Frédéric Macron
بدون شک ، مکرون پدیده انتخابات فرانسه و این روزها شانس اول پیروزی در انتخابات در نظر سنجی های فرانسه است.
او که تنها 39 سال سن دارد می تواند به کاندیدایی تبدیل شود که به هیچ کدام از دو حزب اصلی سوسیالیست و جمهوری خواه در انتخاب وابستگی ندارد و با شعار راه سوم و تشکیل حزب (رو به جلو یا حرکت به جلو ! En Marche) (علامت تعجب جزی از لوگوی حزب است) توانسته است برای خود طرفدارن بسیاری مهیا کند.
این بانکدار لیبرال که در دولت سوسیالیست اولاند به مقام وزات اقتصاد و صنعت رسیده بود، حالا طرفدارانی از دو جناح راست و چپ فرانسه در کنار خود میبیند و حالا با این مشی میانه روی خود توانسته است فرانسو بایرو شخصیت سیاسی میانه رو و محبوب فرانسه معروف به (مرد سوم ) را در ائتلاف با خود ببیند (بایرو در ابتدا، خود نیز کاندیدای انتخابات شده بود)
رشد مکرون در فضای سیاسی فرانسه به قدری سریع اتفاق افتاده که هنوز در مورد آرا و عقاید وی اطلاعات چندانی در دست نیست و خود مکرون نیز کمتر علاقه ای به مصاحبه های رسانه ای داشت و بعد از کاندید شدن در انتخابات نیز تا مدت زیادی از اعلام برنامه های خود، خودداری کرده بود. ولی درباره مکرون میتوان گفت که به شدت طرفدار اتحادیه اروپا و حفظ و تقویت آن است.
در مورد ارتباط وی با روسیه نیز تاکنون یک مورد درگیری در کمپین انتخاباتی وی در مورد انتشار خبرهای جعلی توسط کانال راشا تودی و آژانس خبری اسپوتنیک رسانه ای شده و در مورد مهاجران و مسلمان میتوان به سفر وی به الجزایر اشاره کرد؛ جایی که مکرون اشغال الجزایر توسط فرانسه و رفتار فرانسویان در آن دوران را رفتاری وحشیانه و جنایت علیه بشریت عنوان کرده بود که جنجال های زیادی در فرانسه برانگیخته بود.
مکرون به شدت پایند به ارزش سکولار است و در این زمینه میتوان او را افراطی دانست و در صورت راه یافتن به دور دوم انتخابات شانس بسیار بالایی برای رئیس جمهوری فرانسه خواهد داشت.
2- ماریون آن پرین لوپن Marion Anne Perrine Le Pen
جنجالی ترین کاندید انتخابات ریاست جمهوری فرانسه و شانس دوم برای انتخابات در نظرسنجی روزهای اخیر، برعکس شخصیت مرموز و دورن گرای آقای مکرون بسیار اهل حاشیه و مصاحبه و ابراز صریح اعتقاد خود است.
خانم لوپن 48 ساله و رهبر حزب راست افراطی جبهه ملی (Front national) است، حزبی که توسط پدر او ژان ماری لوپن تاسیس شد. خانم لوپن و حزب او از مخالفان سرسخت اتحادیه اروپا و طرفدار خروج فرانسه از آن هستند و بعد از برگزیت در بریتانیا خواهان همه پرسی مشابه با آن در فرانسه و فرگزیت بودند. خانم لوپن برگزیت را پیروزی آزادی بر هیولای ضد دموکراتیک نامید.
خانم لوپن روی خوشی به امریکا نشان نمی دهد و اعتقاد دارند که آمریکا، اتحادیه اروپا را تحت سیطره خود قرار داده است (البته خانم لوپن تنها رهبر سیاسی در فرانسه بود که از پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا ابراز خشنودی کرد) و از سویی نسبت به دیگر احزاب فرانسوی اشتیاق کمتری در رابطه با اسرائیل دارند و خواهان برخورد با اسرائیل همچون سایر کشورهای جهان هستند (فرانسه قوانین سختگیرانه ای در رابطه با یهود ستیزی دارد مانند قانون گسو)
خانم لوپن از تحسین کنندگان شخصیت ولادیمیر پوتین است و او را یک وطن پرست متعهد به ارزشهای جامعه روسی میداند و ارتباط خوب با روسیه را جزء واجبات جهان امروز میداند و این علاقه از طرف روسها نیز بی پاسخ نمانده است؛ در حالی که هیچ بانک فرانسوی به دلیل سابقه و خط مشی جبهه ملی حاضر به اعطای وام به خانم لوپن برای ورود به کارزار انتخابات نبود، این یک بانک روسی بود که مبلغ 9 میلیون دلار به ستاد انتخاباتی خانم لوپن وام داد و مبالغ دیگری نیز به صورت کمک و قرض از بانکهای روسی به ستاد خانم لوپن واریز شده است.
جبهه ملی به مخالفت با مهاجرین مسلمان به فرانسه از شمال و غرب آفریقا و خاورمیانه مشهور است و زمانی خواهان بازگشت آنها به کشورهایشان شده بود ولی با جایگزینی خانم لوپن به جای پدر بر مسند ریاست حزب جبهه ملی، سیاست مهاجرستیزانه این حزب کمی نرم تر شده و از نظر خانم لوپن هر کسی که شهروند فرانسه شده جز دسته خودی ها، فارغ از رنگ و دین قرار می گیرد.
خانم لوپن به هر حال پیرو سنتهای سکولار جبهه ملی فرانسه است و لغو دیدار با مفتی لبنان به دلیل عدم تمایل به استفاده از حجاب و اعتراض به نماز جماعت مسلمانان در میادین فرانسه و مقایسه آن با اشغال فرانسه در زمان نازیها از جمله جنجال های خانم لوپن در این زمینه است.
در میان نامزدهای انتخابات فرانسه، لوپن در مورد سوریه مواضع صریحی دارد و اعتقاد دارد که بشار اسد یگانه راه صحیح و تنها گزینه مناسب برای مبارزه با داعش است و کمک فرانسه به مخالفان میانه رو دولت اسد را موجب تقویت تروریستها و افراطی های اسلامی در این کشور و منطقه خاورمیانه شده است. در ماههای اخیر چند تن از اعضای جبهه ملی در پارلمان فرانسه با سفر به سوریه با اسد دیدار داشته اند.
خانم لوپن با تکیه به اسلام هراسی و حوادث سالهای اخیر فرانسه و حملات تروریستی که توسط مسلمانان افراطی و غالبا توسط داعش صورت گرفت (حوادث تئاتر بتکلان پاریس، حمله نیس و نشریه شارلی ابدو ) توانسته آرای زیادی به سمت خود جلب کند و تا به امروز شانس دوم انتخابات باشد ولی همین سیاستهای افراطی گری و ملی گرایانه شدید خانم لوپن مانند شمشیر دو لبه عمل میکند و در دوم انتخابات ریاست جمهوری عده ای زیادی از ترس نیافتادن فرانسه به دست افراطیون به رقیب وی فارغ از جناح بندی رای خواهند داد (این اتفاق برای پدر خانم لوپن در مبارزه انتخاباتی با ژاک شیراک در سال 2002 افتاد).
از طرفی پرونده های قضایی خانم لوپن در ماههای اخیر به اتهام فساد مالی مربوط به مشاغل ساختگی و انتشار تصاویر خشن در حساب توئیتری خود، منجر به کاهش آرای وی در نظر سنجی ها شده و سبب شد بخشی از جامعه محافظه کار فرانسه که معمولا آرای خود را به سبد جبهه ملی واریز میکردند به دلیل سبک زندگی شخصی خانم لوپن و عدم توجه به چارچوبهای سنتی در رأی دادن به وی مردد شوند.
3-فرانسوا شارل آمان فیون François Charles Amand Fillon
شانس سوم پیروزی در انتخابات فرانسه در نظر سنجی های روزها اخیر، تا چند ماه قبل، شانس اول انتخابات فرانسه با آرای بالا بود، فیون 63 ساله که توانسته بود در انتخابات درون حزبی جمهوری خواهان نیکولا سارکوزی و آلن ژوپه را با رأی بالا شکست دهند و همه پیروزی او را در انتخابات ریاست جمهوری محتمل میدانستند با افشای سو استفاده مالی خانواده اش و اتهام مشاغل ساختگی با افول شدیدی در نزد رای دهندگان مواجه شد و حتی عده ای از هم حزبی های وی خواهان استعفا و معرفی شخص دیگری از سوی حزب جمهوری خواه شدند .
با تضعیف حزب سوسیالیست در سالهای اخیر متعاقب تلاطمات زمامداری فرانسوا اولاند، بسیاری، میانه روی های راست را برنده انتخابات امسال دانسته و در این میان فیون به دلیل پایبندی به ارزشهای کاتالولیک تواسته بود نظر بسیاری از محافظه کاران فرانسوی را به خود جلب کند؛ گفته می شود عزت، شرافت و احترام مفاهیم سنتی‌ای هستند که در ناحیه روستایی‌ای که فیون از آن برخاسته ارزشهای اساسی محسوب می‌شوند و او می‌تواند بخش‌های محافظه‌کار کاتولیک را که در دهه‌های گذشته آسیب دیده‌اند با خود همراه کرده کند و او از منطقه‌ای برخاسته که در برابر ارزش‌ها و قوانین سکولار مقاومت کرده و برنامه وی تاکنون سبب احیای حس غرور و افتخار در میان فرانسویها محافظه کار شده است.
با این حال نشریه فارین پالسی در گزارشی طرفداران کاتولیک و مذهبی فیون را «زامبی‌های فرانسه» لقب داده و نوشته است که آنان بار دیگر به پای صندوق‌های رای بازخواهد گشت.
تکیه بر ارزشهای کاتولیک و مذهبی هنوز آقای فیون را در میدان انتخابات سر پا نگه داشته و او همچنان به جلب دوباره آرای فرانسویها امید دارد.
همین تکیه بر ارزشهای سنتی و مذهبی فرانسوی باعث شده که فیون رویکرد خوبی نسبت به مهاجران و مسلمانان نداشته باشد.
فیون با به رخ کشیدن ویژگیهای مسیحی اش در مبارزات انتخاباتی از مشکل اسلام در فرانسه سخن رانده و در کتابش اخیرش با عنوان «درباره چیرگی بر توتالیتاریسم اسلامی» گفته است دشمن، توتالیتاریسم و تمامیت خواهی اسلامی است و می خواهد با توسل به ناسیونالیسم و روایت ملی از تاریخ فرانسه با اسلام گرایی مبارزه ایدئولوژیک کند. در مورد خاورمیانه هم سیاست او سازش و همسویی با ساختارها و قدرت‌هایی است که اسلامیسم سنی را به هر قیمتی مهار کنند.
او معتقد است که دولت اسلامی (داعش) می‌خواهد یک الگوی اجتماعی را بر جامعه فرانسه تحمیل کند. هدف آن اضمحلال فردیت و همین طور از بین بردن مسیحیان در خاورمیانه است. این اندیشه و عاملان آن برای نسل زدایی اراده کافی دارند، با توجه به دغدغه‌ای که با ظهور بنیادگرایی اسلامی وجود دارد برخی وسوسه می‌شوند که به آزادی مذهبی حمله کنند. از زمان حمله در نیس برخی خواستار ممنوعیت همه نمادهای دینی در فضای عمومی شده‌اند و این در حالی است که فیون باور دارد احترام به همه ادیان باید حفظ شود و آنها در استفاده از نمادهای خود آزاد باشند. فیون معتقد است ولی باید به آنها فشار آورد که قوانین فرانسه را به طور کامل بپذیرند و با توجه به مشکل انتگراسیون در جامعه فرانسه، پایندی و اجرای قوانین مدنی فرانسه برای همه ادیان و اقلیتها ضروری است.
فرانسوا فیون در مورد مسایل خاورمیانه به این نکته اشاره میکند که ما به اندازه کافی در مبارزه نظامی نبوده‌ایم. فراتر از همه، به صورت غیر موثر و بد این موضوع را مدیریت کرده ایم چرا که توجه نکرده ایم که وجود اتحادها ضروری هستند. وی می گوید: ما با شدت در اردوگاه سنی ایستاده بودیم و از اتحاد با روسیه و ایران علیه جهادی‌ها خودداری می‌کردیم. آنها (ایران و روسیه) کشورهایی هستند که ما باید تلاش کنیم با همکاری با آنان علیه دشمن شماره یک یعنی توتالیتاریسم اسلامی مبارزه نماییم.
فیون با انتقاد از سیاستهای فرانسوا اولاند در قبال روسیه به این موضوع اشاره می کند که: این سیاست‌ها مسکو را به تشدید مواضع، انزوا و اقدامات ملی‌گرایانه وا می دارد. روسیه پهناورترین کشور جهان و یک کشور هسته‌ای است و نباید اینگونه با آن رفتار شود.
فیون که علاقه شخصی خود را نسبت به فرهنگ و تاریخ روسیه پنهان نمیکند خواهان ائتلاف با روسیه در مبارزه با داعش است و معتقد است سیاستی که فرانسه در طول چهار سال اخیر در قبال سوریه در پیش گرفته، شکست خورده و باعث تشدید جنگ داخلی در این کشور شده است. این سیاست باید تغییر کند و فرانسه برای حل بحران سوریه باید گفتگو با روسیه و ایران را در دستور کار قرار دهد.
فیون در مورد سوریه و اسد معتقد است که اولویت فوری و حیاتی از بین بردن داعش است اما باید واقع بین باشیم که اکنون تنها نیروی زمینی در دسترس ارتش سوریه است. چهار سال از زمانی که غربی‌ها باور داشتند که بشار اسد سقوط میکند گذشته است و واقعیت آن است که او در قدرت باقی مانده است. پیش شرط قرار دادن لزوم کناره گیری او از قدرت برای یافتن هرگونه راه حلی یک اشتباه بود. اگر ما خود را در این موضع گرفتار نمی‌کردیم می‌توانستیم کاری موثر را زودتر از اینها انجام دهیم.
به هر حال آقای فیون که بازی انتخابات را با شکست حریفان قدری چون سارکوزی و آلن ژوپه در انتخابات میان حزبی جمهوریخواهان فرانسه با قدرت شروع کرده بود فعلا از بابت مسایل اتهامات مالی پیش آمده قافیه را تا اندازه زیادی باخته و فعلا شانس زیادی برای پیروزی ندارد ولی احتمال جلب توجه دوباره رای دهندگان توسط آقای فیون وجود دارد.
4-بنوا آمون Benoît Hamon
سیاست مدار 49 ساله فرانسوی و نماینده حزب سوسیالیست از بخت چهارم در نظرسنجی های انتخابات برخوردار است، میراث داران فرانسوا میتران در حزب سوسیالیست، در سال 2012 توانسته اند بعد از 17 سال به کاخ الیزه راه پیدا کنند ولی فرانسوا اولاند دومین رئیس جمهور سوسیالیست جمهوری پنجم نتوانست به مانند میتران با قدرت عمل کند و به قدری کارنامه وی در پنج سال ریاست جمهوریش ضعیف بود که خود تصمیم گرفت برای جلوگیری از شکست حزب در انتخابات از شرکت مجدد در انتخابات خودداری کند و به دلیل همین کارنامه ضعیف حتی نخست وزیر اولاند، مانوئل والس نیز در انتخابات درون حزبی سوسیالیستها نتوانست حایز اکثریت آرا شود و میدان را به نامزد کمتر شناخته شده حزب سوسیالیست بنوا امون و وزیر سابق آموزش و پرورش فرانسه واگذار کرد.
با اینکه حزب سوسیالست فرانسه در انتخابات پیش رو حزب سبزها فرانسه را به رهبری یانیک ژدو را در کنار و اتحاد با خود میبیند (برای اولین بار در 4 دهه گذشته حزب سبز در انتخابات به صورت مستقل شرکت نخواهند کرد) ، با این حال در نظر سنجی اوضاع خوبی ندارد و تنها حدود 15 درصد از آرا به خود اختصاص داده است .
بنوا آمون بیشتر تمرکز خود را به مسایل اقتصادی و بیکاری در فرانسه گذاشته است و در میان کاندیدهای انتخابات فرانسه به نظر نسبت به بقیه دیدگاه بهتری نسبت به مسلمانان دارد (آمون در مجلس فرانسه نماینده شهر ترپ بود که دارای اکثریت مسلمان است)
آمون معتقد است که در سوریه سیاست نظامی و گفتگو های سمبلیک سیاسی به بن بست خورده و برای خروج از بن بست باید با طرفین درگیری حتی بشار اسد به گفتگو واقع گرایانه پرداخت.
در مورد رابطه با روسیه هم سوسیالیست ها ماهیتا با شکل حکومت داری پوتین مشکل دارند و آن را به نوعی دیکتاتوری میدانند. همانطور در 5 سال گذشته و نیز دوران زمامداری اولاند فرانسه و روسیه دچار اصطحکاک جدی شده بودند.
به هر حال آقای آمون برای رسیدن به کاخ الیزه به یک معجزه نیاز دارد و تحلیلگران در فرانسه برای پیروزی او شانسی قایل نیستند.
5-ژان-لوک ملانشُن Jean-Luc Mélenchon
نماینده 65 ساله حزب چپ رادیکال فرانسه (Le Parti de gauche) و حزب آنارشی فرانسه ( La France insoumise) که دومین حزبی است که خود به تازگی تاسیس کرده است. اقای ملانشون با اینکه اصلا شانسی در انتخابات ندارد ولی میزان آرایی که کسب خواهد کرد در سرنوشت سایر کاندیداها موثر است و ائتلاف او با کاندیدای حزب سوسیالیست می تواند آرای آقای آمون را تا اندازۀ امیدبخشی بالا ببرد که البته این امر به احتمال زیادی اتفاق نخوهد افتاد ولی در دور دوم انتخابات آرا طرفداران آقای ملانشون برای دو کاندیدای نهایی حایز اهمیت خواهند بود.
آقای ملانشون از طرفداران سیستم حکومتی پارلمانی است و وعده داده در صورت پیروزی آخرین رئیس جمهور، جمهوری پنجم خواهد بود.
ملانشون برخلاف افراطی های راست مشکلی با اقلیتها و جامعه مسلمان فرانسه ندارد و به سنتهای سکولار فرانسه و جدایی دین از سیاست و دستور دولت اعتقاد وافر دارد و معتقد است که راست افراطی در فرانسه به نفرت پراکنی میپردازد و برنامه اصلی ستاد خود را مبارزه با راستهای افراطی در انتخابات میدادند.
با توجه به پیشینه کمونیست آقای ملانشون ، او از تحسین کنندگان روسیه در مبارزه با داعش است و او نیز طرفدار حل مشکل سوریه با حضور بشار اسد است.
به هر حال انتخابات پیش روی فرانسه، انتخاباتی بی نظیر در جمهوری پنجم این کشور به شمار می رود و ممکن است برای اولین بار رئیس جمهور این کشور، از حزبی غیر از دو حزب اصلی سوسیالیست یا جمهوری خواه باشد و از این مسله عجیب تر اینکه شاید هیچ کدام از کاندیداهای مرحله نهایی نیز عضو این دو حزب نباشد و بی تردید این مهم فصل جدیدی را در تاریخ سیاسی فرانسه رقم خواهد زد.
