شنبه, ۲۳ مرداد ۱۳۹۵، ۰۸:۱۸ ب.ظ
ردپای فرانسوی ها دَر فیلم هایِ ایرانی
فرهنگی و هنری › ردپای فرانسوی ها دَر فیلم هایِ ایرانی
ردپای فرانسوی ها دَر فیلم هایِ ایرانی
فیلم سینمایی،فرانسه،سینمای ایران
ردپای فرانسوی ها دَر فیلم هایِ ایرانی
وب سایت سوره سینما: بحث سرمایه هایِ خارجی دَر سینمای ایران موضوع مهمی اَست کِه باب صحبت دَر مورد آن تازه گشوده شده اَست وَ پس اَز این باید بسیار بیشتر بِه آن پرداخت. توجه بِه چهره هایی کِه نامشان بصورت متناوب دَر لیست فوق وَ لیست هایِ مشابه تکرار می شوَد یکی اَز موارد ضروری است.
«فروشنده» فرهادی دَر جشنواره کن وَ حاشیه هایِ پس اَز آن باعث شده اَست تا مسئله ی سرمایه گذاری کشورهای خارجی دَر سینمای ایران دوباره تبدیل بِه یکی اَز بحث هایِ اصلی فعالین سینمایی شود. دَر این میان آنچه کِه بیشتر اَز سایر موارد جلب توجه می کند، موضوع حضور ویژه سرمایه فرانسوی دَر سینمای ایران وَ دَر ادامه حمایت فرانسوی ها اَز این آثار دَر جشنواره خود است.
فیلم سینمایی, فرانسه, سینمای ایران
در بخشی اَز این نقل از آمده است: «شاید کمتر کسی بداند کِه حضور سرمایه گذار خارجی دَر فیلم هایِ ایرانی برگزیده ی کن اصلاً اتفاق جدیدی نیست. چنانکه دَر طول تمام ادوار جشنواره ی کن، اَز میان ده فیلم ایرانی کِه دَر بخش مسابقه ی اصلی این جشنواره پذیرفته شده اند، ۹ فیلم تولید مشترک ایران با کشورهای اروپایی وَ بیش اَز همه، تولید مشترک با خود فرانسه بوده اند. بِه عنوان نمونه، جذاب اَست بدانید کِه «زیر درختان زیتون» بِه کارگردانی «عباس کیارستمی» بِه عنوان نخستین فیلم ایرانی کِه دَر بخش مسابقه ی جشنواره ی کن حضور داشته اَست وَ بعد اَز آن، «طعم گیلاس» اَز همین کارگردان، بِه عنوان تنها فیلم ایرانی برنده ی نخل طلا، هر دو با حمایت شرکت فرانسوی CiBy2000 ساخته شده اند.»
به همین بهانه تصمیم گرفتیم تا دَر نقل ازی جامع بِه بررسی وَ معرفی تمام آثار سینمای ایران کِه دَر سال هایِ پس اَز انقلاب با حضور سرمایه فرانسوی تولید شده اند بپردازیم تا بتوانیم نقش پررنگ سرمایه هایِ خارجی را تا حدودی آشکارتر کنیم:
فصل پنجم (۱۳۷۵)
«فصل پنجم» نخستین فیلم تولید مشترک ایران وَ فرانسه پس اَز انقلاب اَست کِه براساس طرح اولیه ای اَز بهرام بیضایی وَ بِه نویسندگی وَ کارگردان رفیع پیتز ساخته شد.
«رفیع پیتز» کِه خود را نخستین کارگردان ایرانی مقیم خارج می داند کِه بعد اَز انقلاب اسلامی دَر ایران فیلم ساخته است، بعد اَز حضور دَر ایران توانست با جلب حمایت همزمان بنیاد سینمایی فارابی وَ شرکت «پواسون ولان» فرانسه کِه فیلم کوتاه «سلندر» را نیز بَرای او تهیه کرده بود، فیلم سینمایی «فصل پنجم» را بسازد.
داستان این فیلم دَر یکی اَز روستاهای ایران می گذرد وَ شرح دعوای پیش آمده میان دو طایفه بِه نام کمال وندی وَ جمال وندی اَست کِه دَر جریان ازدواج یکی اَز پسران طایفه کمال وندی با دختر طایفه دیگر، مسئله ای پیش می آید کِه سرشروع درگیری میان این دو طایفه می شود.
این فیلم نیز همانند بسیاری اَز آثار ایرانی جشنواره پسند، فضایی روستایی دارد وَ اساسا وجود همین فضا باعث شُد تا دَر اروپا وَ بِه ویژه فرانسه مورد توجه قرار گیرد تا جایی کِه «فصل پنجم» جایزه ی بهترین فیلم اَز دیدگاه تماشاگران دَر جشنواره ی «بلفورت» فرانسه وَ سه جایزه اصلی اَز دوره هجدهم جشنواره ی فرانسوی «آمین» را نصیب خود کرد.
گبه (۱۳۷۵)
«گبه» فیلمی بِه نویسندگی وَ کارگردانی محسن مخملباف اَست کِه بِه عنوان محصول مشترک ایران وَ فرانسه شناخته می شوَد وَ داستان آن دَر ارتباط با دختری ایل نشین بِه نام گَبه اَست کِه عاشق مردی شده اما پدرش مانع ازدواج آن ها می شوَد وَ دختر تصمیم می گیرد کِه با سوار اَز محل زندگی ایل بگریزد.
نکته جذاب دَر رابطه با این فیلم آن اَست کِه با وجود داستان بِه ظاهر ایرانی آن وَ حضور خلیل درودچی وَ خلیل محمودی بِه عنوان تهیه کنندگان این فیلم، با مراجعه بِه صفحه «IMDB» می توان دَر کنار نام سازمان صنایع دستی ایران بِه عنوان تهیه کننده، نام شرکت فرانسوی مشهور MK2 را هم مشاهده کرد. این شرکت بِه عنوان تهیه کننده ی فیلم هایِ کارگردانان بزرگی همچون «کلود شابرول»، «کیشلوفسکی»، «آلن رنه»، «برادران تاویانی» وَ … شناخته می شود.
ایستگاه متروک (۱۳۸۰)
علیرضا رئیسیان دَر سال ۸۰ با استفاده اَز فیلمنامه ای کِه کامبوزیا پرتوی آن را نوشته بود، فیلم سینمایی «ایستگاه متروک» را ساخت. داستان این فیلم دَر ارتباط با زوجی بِه نام مهتاب وَ محمود اَست کِه سال ها اَز ازدواج شان گذشته اَست ولی هنوز صاحب فرزند نشده اند. آن ها بِه قصد زیارت راهی مشهد می شوند ولی دَر مسیر بِه خاطر ایجاد مشکلی بِه سوی روستایی کشیده می شوند کِه ساکنان آن کودکان وَ زن ها هستند وَ تنها یِک مرد دَر آنجا حضور دارد! آن ها اَز وضع بد اهالی روستا دچار بهت وَ حیرت می شوند، اما بِه مرور با ساکنان روستا ارتباط برقرار می کنند…
این فیلم جز آثاری اَست کِه اَز سوی بنیاد فرانسوی «Cinema Found Sud» حمایت مالی شده اَست وَ با وجود بی توجهی جریان هایِ شبه روشنفکری داخلی بِه آن دَر بسیاری اَز جشنواره هایِ خارجی حضور پیدا کَرد وَ دَر نهایت هم توانست دَر جشنواره بین المللی فیلم مونترال جایزه بهترین بازیگر زن را بِه دست آورد.
«ایستاگه متروک» با وجود وقوع داستان دَر یِک فضای روستایی وَ همچنین ریتم کند وقایع؛ هم بِه لحاظ داستانی وَ هم بِه لحاظ فرمی شباهت هایِ بسیار زیادی بِه آثار کیارستمی دارد بِه همین خاطر مورد توجه جشنواره هایِ خارجی قرار گرفت.
ابجد (۱۳۸۱)
«ابجد» فیلمی بِه تهیه کنندگی، نویسندگی وَ کارگردانی ابوالفضل جلیلی اَست کِه داستان زندگی نوجوانی بِه نام «امکان» را روایت می کند کِه دَر فضای متعصب وَ سنتی یِک شهرستان علیه محدودیت ها وَ قید وَ بندهای مذهبی تلاش می کند. او موذن یِک مسجد است، بِه مکتب خانه می رود وَ دَر ایام غیر رمضان هم روزه می گیرد، اما بِه تدریج تغییر روش می دهد وَ بَر خلاف تمایل خانواده اش بِه نقاشی، خطاطی، موسیقی، عکاسی وَ سینما روی می آورد. دَر عین حال او عاشق دختری یهودی می شوَد کِه پدرش صاحب یِک سینماست وَ «امکان» پوسترهای سر دَر آن را برایش طراحی می کند.
این فیلم محصول مشترک شبکه دوم سیما وَ دو شرکت فرانسوی «Novem Production» وَ « arteFrance Cinéma» اَست کِه با وجود استقبال اَز آن دَر خارج اَز کشور دَر ایران توقیف شُد وَ هیچ گاه فرصت نمایش نیافت. علاوه برآن این فیلم اَز سوی بنیاد فرانسوی «Cinema Found Sud» نیز حمایت مالی شده اَست وَ نکته جذاب دَر ارتباط با آن، اعتراف کارگردان این فیلم بِه دریافت سفارش اَز فرانسه بَرای ساخت آن بوده است. جلیلی سال ۹۲ دَر میانه نقد وَ بررسی فیلم «گذشته» گفت: «من هم فیلم «ابجد» را بِه سفارش فرانسه ساختم وَ نگاتیو آن هم دست فرانسه اَست وَ با وجود اینکه بازیگران ایرانی بودند وَ فیلم هم دَر ایران فیلمبرداری شده اما بِه آنها حق می دهم کِه آن را بِه عنوان فیلم فرانسوی بِه هر جایی بفرستند.»
خواب خاک (۱۳۸۲)
«خواب خاک» فیلمی بِه نویسندگی وَ کارگردانی سپیده فارسی کارگردان ایرانی مقیم فرانسه است. این فیلم کِه تهیه کنندگی آن را کیانوش عیاری برعهده دارد، جز آثاری اَست کِه اَز سوی بنیاد فرانسوی «Cinema Found Sud» حمایت مالی شده اَست وَ دَر آن بازیگرانی چون رویا نونهالی، حسین محجوب وَ مهدی مرعشی ایفای نقش کرده اند.
داستان این فیلم دَر مرزی میان واقعیت وَ خیال روایت می شوَد وَ مانند اکثر فیلم هایِ جشنواره ای کِه با سرمایه گذاری خارجی ساخته شده اند، بیشتر بخش هایِ آن، خاجر اَز فضای شهری ایران وَ دَر بیابان وَ کویرهای اطراف یزد می گذرد.
کافه ترانزیت (۱۳۸۳)
«کافه ترانزیت» یکی اَز موارد خاص این فهرست اَست کِه اَز همان ابتدا حضور سرمایه گذاری خارجی دَر آن توسط عوامل سازنده فیلم اعلام شد. دو شرکت فرانسوی Silkroad Production وَ Granite Rock Films سرمایه گذاران اصلی این اثر سینمایی هستند هرچند کِه سرمایه گذارانی اَز کشورهای ترکیه وَ مجارستان نیز دَر ساخت این اثر حضور داشتند.
این فیلم کِه کارگردانی وَ نویسندگی آن برعهده کامبوزیا پرتوی بوده بعد اَز تولید دَر داخل کشور مورد توجه قرار گرفت وَ توانست دَر بیست وَ سومین دوره جشنواره فجر دو سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه وَ بهترین بازیگر نقش اول زن را اَز آن خود کند.
ظاهر داستان این فیلم شبیه بِه بسیاری اَز داستان هایِ مرسوم سینمای ایران دَر سال هایِ گذشته اَست کِه بَر جدال زن ایرانی با جامعه ی سنتی وَ مردسالار بَر سر استقلال تاکید دارد ولی نکته جذاب آن مربوط بِه کامبوزیا پرتوی کارگردان وَ نویسنده این فیلم اَست کِه همواره حضوری فعال دَر جشنواره هایِ خارجی دارد. او با همین فیلم توانست لوح تقدیر وَ جایزه آزادی جشنواره فیلم اورشلیم کِه هَمه ساله دَر اسرائیل برگزار می شوَد را بِه دست آورد!
نیلوفر (۱۳۸۵)
ماجراهای این فیلم یکی اَز عجیب ترین مواردی اَست کِه دَر این فهرست مورد بررسی قرار می دهیم. نویسنده وَ کارگردان این فیلم یِک زن دورگه ی فرانسوی-لبنانی، بِه نام ژابین سمایل اَست کِه ساکن آمریکاست وَ این فیلم نخستین وَ آخرین تجربه کارگردانی او تا بِه امروز بِه شمار می رود.
تهیه کنندگی این فیلم بِه طور مشترک توسط فرشته طائرپور، ژان برهات، رشید بوشارب انجام شُد وَ دَر آن بازیگران نام آشنایی اَز سینمای ایران همچون شهاب حسینی، رویا نونهالی، فاطمه معتمدآریا، هنگامه قاضیانی وَ امیر آقایی ایفای نقش کرده اند.
اما نکته جذاب توجه دَر ارتباط با این فیلم علاوه بَر داستان قبح شکن آن کِه مربوط بِه ازدواج اجباری یِک دختر خردسال با رئیس قبیله دَر ازای دادن یِک زمین بِه پدرش است، حضور فرشته طائرپور دَر قامت تهیه کننده این فیلم است. طائرپور کِه سال ها پیش عهده دار ریاست هیأت مدیره خانه سینما بود وَ همواره بِه عنوان یکی اَز مدیران سینمایی کشور شناخته می شود، با حمایت شرکت فرانسوی «B Productions3» اقدام بِه ساخت فیلم سینمایی «نیلوفر» کرد؛ فیلمی کِه هیچ گاه مجوز اکران دَر ایران را نیافت. هرچند دَر جشنواره هایی چون کن، برلین وَ مونترال حضوری فعال داشت.
لاک پشت ها پرواز می کُنند (۱۳۸۳)
«لاک پشت ها پرواز می کنند» سومین ساخته بهمن قبادی فیلمساز همیشه مخالف خوان ایرانی است. این فیلم اولین فیلمی بود کِه بعد اَز اشغال عراق توسط آمریکا، دَر عراق ساخته شُد وَ پس اَز آن بِه عنوان نماینده ی سینمای ایران بَرای اسکار ۲۰۰۴ انتخاب شد.
«لاک پشت ها پرواز می کنند» کِه داستانش بِه زندگی گروهی اَز مردم کَرد دَر مرز ترکیه وَ ایران می پردازد، با کمک کردستان عراق وَ شرکت فرانسوی «Bac Films» ساخته شُد وَ دَر ۷۳ جشنواره بین المللی دَر سراسر دنیا حضور پیدا کرد.
زمستان اَست (۱۳۸۴)
یکی دیگر اَز آثار رفیع پیتز کِه بَر اساس داستان سفر محمود دولت آبادی ساخته شده است وَ همچون آثار دیگر او با نمایش یِک فضای تیره وَ تار وَ فقیر وَ بَر اساس ویژگیها وَ مشخصه هایِ سینمای جشنواره ای تولید شده است.
داستان این فیلم ماجرای خانواده ای اَست کِه اَز فقر وَ تنگدستی رنج می برند، بِه همین علت مرد خانواده بَرای تأمین معاش، راهی سفر بِه خارج اَز کشور می شود. دَر همین زمان کِه دیگر خبری اَز مرد نمی شود، کارگر جوانی کِه بِه تازگی بَرای کار وارد این منطقه شده است، پایش بِه زندگی آنها باز می شود. این کارگر کِه «مرحب» نام دارد، بعد اَز دیدن چند باره زن، دل بِه او می بازد وَ سبعد با او ازدواج می کند. اما مرحب نیز کِه کار خود را اَز دست می دهد، ناچار بِه سفر می رود وَ داستان ادامه می یابد…
«زمستان است» نیز با حمایت توأمان سازمان تبلیغات اسلامی وَ شرکت فرانسوی Celluloid Dreams ساخته شُد وَ البته بِه دلیل تیرگی فضا مورد انتقادات زیادی واقع شد؛ هر چند کِه مانند بسیاری از فیلم هایِ جشنواره ای ایران دَر جشنواره ی برلین مورد توجه قرار گرفت.
نیوه مانگ (۱۳۸۵)
«نیوه مانگ» اثر بعدی بهمن قبادی است. فیلمی دَر ارتباط با مردم کردستان کِه محصول مشترک چهار کشور ایران (قبادی)، اتریش، عراق وَ فرانسه (دو شرکت Silkroad Production وَ New Crowned Hope) اَست وَ زبان آن همانند غالب آثار این کارگردان کردی است.
داستان این فیلم کِه بِه صورت غیرمجاز وَ بدون مجوز هایِ قانونی تولید شد، تماماً دَر کردستان روایت می شوَد وَ بِه شرح حال نوازنده پیری بِه نام «مامو» می پردازد کِه تصمیم دارد همراه با فرزندانش بَرای اجرای کنسرت راهی عراق شود.
این فیلم کِه هیچ گاه مجوز اکران را دَر ایران پیدا نکرد، بعد اَز پشت سرگذاشتن تورهای جشنواره گردیش بِه صورت دی وی دی روانه ی بازار غیررسمی فیلم دَر ایران شُد وَ همزمانی توزیع آن با ماجرای مهاجرت «گلشیفته فراهانی» بِه بیشتر دیده شدن ش کمک کرد.
ازدواج موقت (نزدیک تر اَز آشنا) (۱۳۸۸)
ازدوج موقت یکی اَز تولیدات مشترک مرکز گسترش سینمای مستند وَ تجربی وَ فرانسه (کمپانیCinema Found Sud) وَ آلمان دَر دوران ریاست محمد آفریده دَر این مرکز است. فیلمی کِه نام ابتدایی آن «نزدیک تر اَز آشنا» بود وَ نویسندگی وَ کارگردانی آن بِه یِک دورگه ی ایرانی الاصل وَ مقیم فرانسه بِه نام «رضا سرکانیان» سپرده شده بود.
داستان این فیلم دَر ارتباط با عروس جوان یِک خانواده سنتی اَست کِه همسرش می میرد وَ برادر کوچکتر خانواده درصدد ارتباط با عروس بیوه قرار می گیرد کِه دَر این میان، بحث ازدواج موقت پیش می آید…
با وجود آن کِه قرار بود این فیلم بِه عنوان یکی اَز فیلم هایِ اول در بیست وَ هشتمین جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کند ولی ناگهان تهیه کننده فیلم اَز این کار انصراف داد وَ قرار شُد کِه اولین نمایش این فیلم دَر جشنوار ه ی کن باشد. اما با نخستین نمایش آن دَر کن مشخص شُد کِه بَر خلاف تبلیغات پیشین، این فیلم اساساً یِک اثر ضددینی اَست کِه بِه شکل بی سابقه ای بِه نمایش صحنه هایِ مشروبخواری وَ برهنگی وَ تماس جنسی دَر میانه ی صحنه هایِ عزاداری امام حسین (ع)، پرداخته است!
یک خانواده ی محترم (۱۳۹۰)
«یک خانواده ی محترم» سرشناس ترین فیلم این فهرست اَست کِه البته واسطه شهرت آن نه افتخارات وَ یا قوّت تکنیکی سازندگان آن بلکه بیشتر بِه واسطه توهین هایِ بی سابقه ی این فیلم بِه رزمندگان دفاع مقدس، خانواده هایِ شهدا وَ شخص امام خمینی(ره) است!
این فیلم یکی دیگر اَز فهرست بلندبالای فیلم هایِ مسئله دار وَ پرحاشیه ی دوران مدیریت محمد آفریده دَر مرکز گسترش سینمای مستند وَ تجربی اَست کِه با تهیه کنندگی شخص او وَ بِه عنوان محصول مشترک سیما فیلم وَ شرکت فرانسوی JBA Production با نام اولیه «خرمشهر» تولید شُد ولی نخستین نمایش آن دَر جشنواره کن با واکنش منفی طیف هایِ متفاوت سینمایی روبرو شُد تا آنجا کِه بسیاری اَز حاضرین ایرانی دَر کن آن سال، نسبت بِه محتوای ضدارزش این فیلم انتقاد کردند.
در نهایت، انتقادات بِه جایی رسید کِه دَر یِک اقدام بی سابقه وَ بَرای نخستین بار دَر طول دوران مدیریت «عزت الله ضرغامی»، رئیس رسانه ی ملی بِه علت مشارکت دَر تولید این فیلم بِه مجلس احضار شُد وَ توضیحاتی را پیرامون آن ارائه کرد. چندی پس هم «حسن اسلامی مهر» رئیس باسابقه ی سیمافیلم، دَر اثر شدت انتقادات رسانه ای، اَز کار برکنار گردید.
بابا عزیز (شاهزاده ای کِه روحش را سگالید) (۱۳۸۲)
«بابا عزیز» فیلمی بِه نویسندگی وَ کارگردانی محمد ناصر خمیر کارگردان تونسی تبار اَست کِه بِه عنوان محصول مشترک ایران، فرانسه، تونس، آلمان وَ انگلیس دَر سال ۸۲ ساخته شد.
تهیه کنندگی این فیلم بِه طور مشترک برعهده علیرضا شجاع نوری چهره نام آشنای سینمای ایران دَر جذب سرمایه هایِ خارجی وَ سیریال اوریول تهیه کننده فرانسوی اَست کِه دَر بیست وَ سومین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بهترین فیلم معناگرا را گرفت.
«بابا عزیز» کِه دَر نام خارجی خود با عنوان «باب عزیز، شاهزاده ای کِه روحش را سگالید» معرفی شده است، کِه براساس آنچه دَر ارتباط با آن منتشر شده، سه شرکت خارجی Bavaria Film International، Typecast Releasing وَ Trigon-Film اَز سرمایه گذاران آن هستند.
برف (۱۳۸۷)
فیلم سینمایی «برف» بِه کارگردانی آیدا بجیک یکی دیگر اَز تولیدات مشترک ایران با فرانسه اَست کِه سرمایه گذارانی اَز کشورهای بوسنی هرزه گوین وَ آلمان نیز دَر ساخت آن مشارکت داشته اند.
این فیلم کِه بِه عنوان یکی دیگر اَز ثمرات دوران مدیریتی محمد آفریده دَر مرکز گسترش سینمای مستند وَ تجربی شناخته می شود، دَر ابتدا قرار بود بِه همراه فیلم «نیلوفر» بِه عنوان یکی اَز دو نماینده ایران دَر جشنواره کن حضور داشته باشَد ولی بعد اَز حضور دَر این جشنواره نام ایران اَز سرمایه گذاران این فیلم حذف شد. اتفاقی کِه واکنش آفریده را بِه عنوان یکی اَز تهیه کنندگان اصلی این فیلم دَر پی داشت.
او دَر گفتگو ای دَر ارباط با این موضوع گفت: «ما دو سال پیش دَر جشنواره سارایوو حضور داشتیم وَ اَز میان ۱۰-۱۵ طرح با خواندن طرح برف وَ سوابق فیلمساز بَرای ساخت این فیلم اعلام آمادگی کردیم. نشست هایِ متعددی با خانم بجیک داشتیم وَ دَر این زمینه بِه قطعیت رسیدیم وَ بعد اَز انجام صحبت هایِ نهایی با او، قرارداد مشارکت امضاء شد. اَز آنجایی کِه «برف»، اولین فیلم بلند کارگردانش بود، بَرای مشارکت دَر ساخت آن اقدام کردیم. این فیلم محصول مشترک ایران، فرانسه، آلمان وَ بوسنی است.»
پریدن اَز ارتفاع کم (۱۳۹۲)
این فیلم اَز جمله آثاری اَست کِه عوامل آن اَز همان ابتدا بِه طور رسمی اعلام کردند کِه قرار اَست بِه عنوان محصول مشترک ایران وَ فرانسه تولید شود. حامد رجبی کارگردان این اثر اَست وَ تهیه کنندگی آن را مجید برزگر برعهده دارد. برزگر نیز اَز جمله چهره هایِ فعال سینمای ایران دَر سال هایِ اخیر اَست کِه دَر زمینه دریافت سرمایه هایِ خارجی وَ تولید آثار مشترک با سایر کشورها یدطولایی دارد.
جذاب آن اَست کِه مجید برزگر تهیه کننده این فیلم بعد اَز کسب جایزه فیبرشی (برگزیده منتقدان) شصت وَ پنجمین جشنواره برلین دَر ارتباط با کیفیت فیلم وَ دلایل عدم حضور آن دَر جشنواره فجر گفت: «این جایزه دستاورد خوبی بَرای نخستین حضور یِک فیلم اولی دَر جشنواره خارجی بود، اگرچه دوست داشتیم ابتدا این فیلم دَر جشنواره فیلم فجر نمایش داده می شد، اما با توجه بِه پروانه ویدیویی این فیلم وَ رد تقاضای ما بَرای تبدیل آن بِه پروانه سینمایی وَ اینکه درجه کیفی پایینی بِه آن دادند، این امکان فراهم نشد.»
دو فرشته (۱۳۹۱)
دو فرشته فیلمی بِه کارگردانی وَ نویسندگی محمد حقیقت وَ تهیه کنندگی محمد احمدی ساخته سال ۱۳۸۱ اَست وَ دَر آن بازیگرانی چون گلشیفته فراهانی وَ حسن ناهید ایفای نقش کرده اند.
فضای داستان این فیلم ماورایی اَست وَ داستان آن با ماجرای پدری شروع می شوَد کِه پس اَز کشتن پسرش بِه امامزاده ای می رود وَ تمامی شب را بِه راز وَ نیاز با او می گذراند. این فیلم محصول مشترک فرانسه وَ ایران است کِه بعد اَز نمایش دَر «هفته بین المللی منتقدین کن» دَر سل ۲۰۰۳ توسط شرکت فرانسوی وایلد بانچ، بِه ۱۶ کشور فروخته شد.
گذشته (۱۳۹۱)
«گذشته (به فرانسوی: Le Passé) فیلم درام فرانسوی محصول سال ۲۰۱۳ بِه کارگردانی اصغر فرهادی اَست کِه بَرای نخستین بار دَر جشنواره فیلم کن ۲۰۱۳ اکران شد. برنیس بژو، طاهر رحیم وَ علی مصفا اَز بازیگران این فیلم هستند.
«گذشته» تماما دَر در فرانسه فیلمبرداری شده اَست وَ روایتگر داستان چند رابطه با محور اتفاقاتی دَر «گذشته» اَست کِه حلقه وصل این روابط زنی بِه نام «مارین» می باشد. احمد با بازی (علی مصفا)، کِه شوهر دوم مارین است، بِه خاطر اختلاف با او بِه ایران بازگشته وَ بعد اَز چهار سال بِه دعوت ماری بِه فرانسه فراخوانده می شوَد کِه می بیند همسرش نیز با مردی تازه بِه نام سَمیر (طاهر رحیم) آشنا شده است؛ بعد ماری وَ احمد با یِک طلاق توافقی – باتوجه بِه نداشتن بچه ای مشترک اَز خود – اَز هم جدا می شوند. اما مشکل لوسی (دختر بزرگ ماری اَز همسر اولش) با ازدواج جدید مادرش وَ اتفاقی کِه بَرای سِلین – همسر اول سمیر – افتاده است، گذشته ای را ایجاد کرده کِه بِه راحتی نمی توان اَز آن عبور کرد…
گذشته با سرمایه گذاری اتحادیه اروپا بِه علت «ترویج فرهنگ اروپایی» وَ همچنین چندین کمپانی فرانسوی اَز جمله Memento Films Production، France 3 Cinéma، Canal+ وَ France Télévisions تولید شده اَست وَ بِه همین خاطر بود کِه فرانسوی ها اَز آن استقبال کردند دو جایزه کلیسای جهانی جشنواره کن دَر سال ۲۰۱۳ نصیب آن شُد وَ همچنین بازیگر نقش اصلی آن توانست جایزه بهترین بازیگر جشنواره کن را اَز آن خود کند.
جنجال دَر عروسی (۱۳۹۴)
فیلم سینمایی «جنجال دَر عروسی» سومین فیلم بلند سینمایی سیدرضا خطیبی اَست کِه تهیه کنندگی آن را محمد احمدی برعهده دارد وَ دَر ژانر سینمای کودک وَ نوجوان ساخته شده است. این فیلم محصول مشترک ایران وَ فرانسه اَست کِه با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی تولید شده اَست وَ قرار بود نسخه سه بعدی آن دَر جشنواره سال گذشته حضور پیدا کند ولی بِه دلایلی این اتفاق صورت نگرفت.
نکته جذاب دَر ارتباط با این فیلم حضور محمد احمدی دَر قامت تهیه کننده آن است. او کِه بیشتر بِه عنوان مدیر فیلمبرداری وَ مجری طرح دَر سینمای ایران شناخته می شود، اَز سال ۸۱ وَ با فیلم «دو فرشته» کِه آن هم اَز تولیدات مشترک ایران وَ فرانسه است، فعالیت تهیه کنندگی خود را شروع کرده است!
چهار فیلم اَز کیارستمی!
عباس کیارستمی هم دَر تولید اثاری با سرمایه خارجی ید طولایی دَر سینمای ایران دارد وَ علاوه بَر موارد بالا فیلم هایی همچون «باد ما را خواهد برد»، «ده»، «کپی برابر اصل» وَ «پنج» اَز ساخته هایِ عباس کیارستمی با سرمایه گذاری فرانسوی ساخته شده اند.
«سکوت» وَ «سیب»
خانواده مخملباف بِه جز فیلم «گبه» کِه دَر اواسط دهه هفتاد وَ دَر ایران وَ با سرمایه فرانسوی ساخته شد، بعد اَز مهاجرت نیز ساخت دو فیلم «سکوت» توسط محسن مخملباف وَ «سیب» توسط سمیرا مخلمباف را با مشارکت فرانسوی ها دَر کارنامه خود دارند.
فروشنده(۱۳۹۵)
آخرین عنوان این لیست فیلمی اَست کِه بعد اَز حضورش دَر کن بحث سرمایه گذاری خارجی دَر سینمای ایران وَ تاثیر این سرمایه ها دَر جهت دهی محتوایی فیلم ها دوباره داغ شُد وَ بِه یکی اَز بحث هایِ اصلی سینمای ایران تبدیل شد. «فروشنده» اصغر فرهادی کِه مانند بسیاری اَز اثار سینمای ایران کِه با سرمایه فرانسوی ساخته شده اند توسط دَر کن دیده شوَد وَ بِه علت مشارکت خواهر امیر قط دَر ساختش بسار جنجالی شد، اما طبعا تا زمان اکران عمومی فیلم دَر ایران نمی توان دَر مورد آن بصورت دقیق اظهار نظر کرد.
کلام آخر:
لیست بلندبالای فوق تنها لیست آثاری اَز سینمای ایران اَست کِه مشارکت فرانسوی ها دَر ساخت آنها بصورت رسمی اعلام وَ تائید شده است. باید توجه داشت کِه باقی کشورهای اروپایی وَ حتی کشورهایی مانند ژاپن نیز سرمایه گذاری چشم گیری دَر سینمای ایران داشته اند وَ بَرای هرکدام می شوَد چنین لیستی تهیه کرد. وَ باز طبعا باید بِه این نکته نیز توجه کَرد کِه -به خصوص دَر سالهای- حمایت فرانسه تنها دَر این فیلم ها خلاصه نمی شوَد وَ بوده اند فیلم هایِ بسیاری کِه با حمایت هایِ مادی وَ معنوی سفارت هایِ اروپایی، اَز جمله فرانسه ساخته شده اند وَ این نکته بصورت رسمی اعلام نشده است. بنابراین بحث سرمایه هایِ خارجی دَر سینمای ایران موضوع مهمی اَست کِه باب صحبت دَر مورد آن تازه گشوده شده اَست وَ پس اَز این باید بسیار بیشتر بِه آن پرداخت. توجه بِه چهره هایی کِه نامشان بصورت متناوب دَر لیست فوق وَ لیست هایِ مشابه تکرار می شوَد یکی اَز موارد ضروری است.
بحث سرمایه هایِ خارجی دَر سینمای ایران موضوع مهمی اَست کِه باب صحبت دَر مورد آن تازه گشوده شده اَست وَ پس اَز این باید بسیار بیشتر بِه آن پرداخت. توجه بِه چهره هایی کِه نامشان بصورت متناوب دَر لیست فوق وَ لیست هایِ مشابه تکرار می شوَد یکی اَز موارد ضروری است.
وب سایت سوره سینما: بحث سرمایه هایِ خارجی دَر سینمای ایران موضوع مهمی اَست کِه باب صحبت دَر مورد آن تازه گشوده شده اَست وَ پس اَز این باید بسیار بیشتر بِه آن پرداخت. توجه بِه چهره هایی کِه نامشان بصورت متناوب دَر لیست فوق وَ لیست هایِ مشابه تکرار می شوَد یکی اَز موارد ضروری است.
«فروشنده» فرهادی دَر جشنواره کن وَ حاشیه هایِ پس اَز آن باعث شده اَست تا مسئله ی سرمایه گذاری کشورهای خارجی دَر سینمای ایران دوباره تبدیل بِه یکی اَز بحث هایِ اصلی فعالین سینمایی شود. دَر این میان آنچه کِه بیشتر اَز سایر موارد جلب توجه می کند، موضوع حضور ویژه سرمایه فرانسوی دَر سینمای ایران وَ دَر ادامه حمایت فرانسوی ها اَز این آثار دَر جشنواره خود است.
فیلم سینمایی, فرانسه, سینمای ایران
در بخشی اَز این نقل از آمده است: «شاید کمتر کسی بداند کِه حضور سرمایه گذار خارجی دَر فیلم هایِ ایرانی برگزیده ی کن اصلاً اتفاق جدیدی نیست. چنانکه دَر طول تمام ادوار جشنواره ی کن، اَز میان ده فیلم ایرانی کِه دَر بخش مسابقه ی اصلی این جشنواره پذیرفته شده اند، ۹ فیلم تولید مشترک ایران با کشورهای اروپایی وَ بیش اَز همه، تولید مشترک با خود فرانسه بوده اند. بِه عنوان نمونه، جذاب اَست بدانید کِه «زیر درختان زیتون» بِه کارگردانی «عباس کیارستمی» بِه عنوان نخستین فیلم ایرانی کِه دَر بخش مسابقه ی جشنواره ی کن حضور داشته اَست وَ بعد اَز آن، «طعم گیلاس» اَز همین کارگردان، بِه عنوان تنها فیلم ایرانی برنده ی نخل طلا، هر دو با حمایت شرکت فرانسوی CiBy2000 ساخته شده اند.»
به همین بهانه تصمیم گرفتیم تا دَر نقل ازی جامع بِه بررسی وَ معرفی تمام آثار سینمای ایران کِه دَر سال هایِ پس اَز انقلاب با حضور سرمایه فرانسوی تولید شده اند بپردازیم تا بتوانیم نقش پررنگ سرمایه هایِ خارجی را تا حدودی آشکارتر کنیم:
فصل پنجم (۱۳۷۵)
«فصل پنجم» نخستین فیلم تولید مشترک ایران وَ فرانسه پس اَز انقلاب اَست کِه براساس طرح اولیه ای اَز بهرام بیضایی وَ بِه نویسندگی وَ کارگردان رفیع پیتز ساخته شد.
«رفیع پیتز» کِه خود را نخستین کارگردان ایرانی مقیم خارج می داند کِه بعد اَز انقلاب اسلامی دَر ایران فیلم ساخته است، بعد اَز حضور دَر ایران توانست با جلب حمایت همزمان بنیاد سینمایی فارابی وَ شرکت «پواسون ولان» فرانسه کِه فیلم کوتاه «سلندر» را نیز بَرای او تهیه کرده بود، فیلم سینمایی «فصل پنجم» را بسازد.
داستان این فیلم دَر یکی اَز روستاهای ایران می گذرد وَ شرح دعوای پیش آمده میان دو طایفه بِه نام کمال وندی وَ جمال وندی اَست کِه دَر جریان ازدواج یکی اَز پسران طایفه کمال وندی با دختر طایفه دیگر، مسئله ای پیش می آید کِه سرشروع درگیری میان این دو طایفه می شود.
این فیلم نیز همانند بسیاری اَز آثار ایرانی جشنواره پسند، فضایی روستایی دارد وَ اساسا وجود همین فضا باعث شُد تا دَر اروپا وَ بِه ویژه فرانسه مورد توجه قرار گیرد تا جایی کِه «فصل پنجم» جایزه ی بهترین فیلم اَز دیدگاه تماشاگران دَر جشنواره ی «بلفورت» فرانسه وَ سه جایزه اصلی اَز دوره هجدهم جشنواره ی فرانسوی «آمین» را نصیب خود کرد.
گبه (۱۳۷۵)
«گبه» فیلمی بِه نویسندگی وَ کارگردانی محسن مخملباف اَست کِه بِه عنوان محصول مشترک ایران وَ فرانسه شناخته می شوَد وَ داستان آن دَر ارتباط با دختری ایل نشین بِه نام گَبه اَست کِه عاشق مردی شده اما پدرش مانع ازدواج آن ها می شوَد وَ دختر تصمیم می گیرد کِه با سوار اَز محل زندگی ایل بگریزد.
نکته جذاب دَر رابطه با این فیلم آن اَست کِه با وجود داستان بِه ظاهر ایرانی آن وَ حضور خلیل درودچی وَ خلیل محمودی بِه عنوان تهیه کنندگان این فیلم، با مراجعه بِه صفحه «IMDB» می توان دَر کنار نام سازمان صنایع دستی ایران بِه عنوان تهیه کننده، نام شرکت فرانسوی مشهور MK2 را هم مشاهده کرد. این شرکت بِه عنوان تهیه کننده ی فیلم هایِ کارگردانان بزرگی همچون «کلود شابرول»، «کیشلوفسکی»، «آلن رنه»، «برادران تاویانی» وَ … شناخته می شود.
ایستگاه متروک (۱۳۸۰)
علیرضا رئیسیان دَر سال ۸۰ با استفاده اَز فیلمنامه ای کِه کامبوزیا پرتوی آن را نوشته بود، فیلم سینمایی «ایستگاه متروک» را ساخت. داستان این فیلم دَر ارتباط با زوجی بِه نام مهتاب وَ محمود اَست کِه سال ها اَز ازدواج شان گذشته اَست ولی هنوز صاحب فرزند نشده اند. آن ها بِه قصد زیارت راهی مشهد می شوند ولی دَر مسیر بِه خاطر ایجاد مشکلی بِه سوی روستایی کشیده می شوند کِه ساکنان آن کودکان وَ زن ها هستند وَ تنها یِک مرد دَر آنجا حضور دارد! آن ها اَز وضع بد اهالی روستا دچار بهت وَ حیرت می شوند، اما بِه مرور با ساکنان روستا ارتباط برقرار می کنند…
این فیلم جز آثاری اَست کِه اَز سوی بنیاد فرانسوی «Cinema Found Sud» حمایت مالی شده اَست وَ با وجود بی توجهی جریان هایِ شبه روشنفکری داخلی بِه آن دَر بسیاری اَز جشنواره هایِ خارجی حضور پیدا کَرد وَ دَر نهایت هم توانست دَر جشنواره بین المللی فیلم مونترال جایزه بهترین بازیگر زن را بِه دست آورد.
«ایستاگه متروک» با وجود وقوع داستان دَر یِک فضای روستایی وَ همچنین ریتم کند وقایع؛ هم بِه لحاظ داستانی وَ هم بِه لحاظ فرمی شباهت هایِ بسیار زیادی بِه آثار کیارستمی دارد بِه همین خاطر مورد توجه جشنواره هایِ خارجی قرار گرفت.
ابجد (۱۳۸۱)
«ابجد» فیلمی بِه تهیه کنندگی، نویسندگی وَ کارگردانی ابوالفضل جلیلی اَست کِه داستان زندگی نوجوانی بِه نام «امکان» را روایت می کند کِه دَر فضای متعصب وَ سنتی یِک شهرستان علیه محدودیت ها وَ قید وَ بندهای مذهبی تلاش می کند. او موذن یِک مسجد است، بِه مکتب خانه می رود وَ دَر ایام غیر رمضان هم روزه می گیرد، اما بِه تدریج تغییر روش می دهد وَ بَر خلاف تمایل خانواده اش بِه نقاشی، خطاطی، موسیقی، عکاسی وَ سینما روی می آورد. دَر عین حال او عاشق دختری یهودی می شوَد کِه پدرش صاحب یِک سینماست وَ «امکان» پوسترهای سر دَر آن را برایش طراحی می کند.
این فیلم محصول مشترک شبکه دوم سیما وَ دو شرکت فرانسوی «Novem Production» وَ « arteFrance Cinéma» اَست کِه با وجود استقبال اَز آن دَر خارج اَز کشور دَر ایران توقیف شُد وَ هیچ گاه فرصت نمایش نیافت. علاوه برآن این فیلم اَز سوی بنیاد فرانسوی «Cinema Found Sud» نیز حمایت مالی شده اَست وَ نکته جذاب دَر ارتباط با آن، اعتراف کارگردان این فیلم بِه دریافت سفارش اَز فرانسه بَرای ساخت آن بوده است. جلیلی سال ۹۲ دَر میانه نقد وَ بررسی فیلم «گذشته» گفت: «من هم فیلم «ابجد» را بِه سفارش فرانسه ساختم وَ نگاتیو آن هم دست فرانسه اَست وَ با وجود اینکه بازیگران ایرانی بودند وَ فیلم هم دَر ایران فیلمبرداری شده اما بِه آنها حق می دهم کِه آن را بِه عنوان فیلم فرانسوی بِه هر جایی بفرستند.»
خواب خاک (۱۳۸۲)
«خواب خاک» فیلمی بِه نویسندگی وَ کارگردانی سپیده فارسی کارگردان ایرانی مقیم فرانسه است. این فیلم کِه تهیه کنندگی آن را کیانوش عیاری برعهده دارد، جز آثاری اَست کِه اَز سوی بنیاد فرانسوی «Cinema Found Sud» حمایت مالی شده اَست وَ دَر آن بازیگرانی چون رویا نونهالی، حسین محجوب وَ مهدی مرعشی ایفای نقش کرده اند.
داستان این فیلم دَر مرزی میان واقعیت وَ خیال روایت می شوَد وَ مانند اکثر فیلم هایِ جشنواره ای کِه با سرمایه گذاری خارجی ساخته شده اند، بیشتر بخش هایِ آن، خاجر اَز فضای شهری ایران وَ دَر بیابان وَ کویرهای اطراف یزد می گذرد.
کافه ترانزیت (۱۳۸۳)
«کافه ترانزیت» یکی اَز موارد خاص این فهرست اَست کِه اَز همان ابتدا حضور سرمایه گذاری خارجی دَر آن توسط عوامل سازنده فیلم اعلام شد. دو شرکت فرانسوی Silkroad Production وَ Granite Rock Films سرمایه گذاران اصلی این اثر سینمایی هستند هرچند کِه سرمایه گذارانی اَز کشورهای ترکیه وَ مجارستان نیز دَر ساخت این اثر حضور داشتند.
این فیلم کِه کارگردانی وَ نویسندگی آن برعهده کامبوزیا پرتوی بوده بعد اَز تولید دَر داخل کشور مورد توجه قرار گرفت وَ توانست دَر بیست وَ سومین دوره جشنواره فجر دو سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه وَ بهترین بازیگر نقش اول زن را اَز آن خود کند.
ظاهر داستان این فیلم شبیه بِه بسیاری اَز داستان هایِ مرسوم سینمای ایران دَر سال هایِ گذشته اَست کِه بَر جدال زن ایرانی با جامعه ی سنتی وَ مردسالار بَر سر استقلال تاکید دارد ولی نکته جذاب آن مربوط بِه کامبوزیا پرتوی کارگردان وَ نویسنده این فیلم اَست کِه همواره حضوری فعال دَر جشنواره هایِ خارجی دارد. او با همین فیلم توانست لوح تقدیر وَ جایزه آزادی جشنواره فیلم اورشلیم کِه هَمه ساله دَر اسرائیل برگزار می شوَد را بِه دست آورد!
نیلوفر (۱۳۸۵)
ماجراهای این فیلم یکی اَز عجیب ترین مواردی اَست کِه دَر این فهرست مورد بررسی قرار می دهیم. نویسنده وَ کارگردان این فیلم یِک زن دورگه ی فرانسوی-لبنانی، بِه نام ژابین سمایل اَست کِه ساکن آمریکاست وَ این فیلم نخستین وَ آخرین تجربه کارگردانی او تا بِه امروز بِه شمار می رود.
تهیه کنندگی این فیلم بِه طور مشترک توسط فرشته طائرپور، ژان برهات، رشید بوشارب انجام شُد وَ دَر آن بازیگران نام آشنایی اَز سینمای ایران همچون شهاب حسینی، رویا نونهالی، فاطمه معتمدآریا، هنگامه قاضیانی وَ امیر آقایی ایفای نقش کرده اند.
اما نکته جذاب توجه دَر ارتباط با این فیلم علاوه بَر داستان قبح شکن آن کِه مربوط بِه ازدواج اجباری یِک دختر خردسال با رئیس قبیله دَر ازای دادن یِک زمین بِه پدرش است، حضور فرشته طائرپور دَر قامت تهیه کننده این فیلم است. طائرپور کِه سال ها پیش عهده دار ریاست هیأت مدیره خانه سینما بود وَ همواره بِه عنوان یکی اَز مدیران سینمایی کشور شناخته می شود، با حمایت شرکت فرانسوی «B Productions3» اقدام بِه ساخت فیلم سینمایی «نیلوفر» کرد؛ فیلمی کِه هیچ گاه مجوز اکران دَر ایران را نیافت. هرچند دَر جشنواره هایی چون کن، برلین وَ مونترال حضوری فعال داشت.
لاک پشت ها پرواز می کُنند (۱۳۸۳)
«لاک پشت ها پرواز می کنند» سومین ساخته بهمن قبادی فیلمساز همیشه مخالف خوان ایرانی است. این فیلم اولین فیلمی بود کِه بعد اَز اشغال عراق توسط آمریکا، دَر عراق ساخته شُد وَ پس اَز آن بِه عنوان نماینده ی سینمای ایران بَرای اسکار ۲۰۰۴ انتخاب شد.
«لاک پشت ها پرواز می کنند» کِه داستانش بِه زندگی گروهی اَز مردم کَرد دَر مرز ترکیه وَ ایران می پردازد، با کمک کردستان عراق وَ شرکت فرانسوی «Bac Films» ساخته شُد وَ دَر ۷۳ جشنواره بین المللی دَر سراسر دنیا حضور پیدا کرد.
زمستان اَست (۱۳۸۴)
یکی دیگر اَز آثار رفیع پیتز کِه بَر اساس داستان سفر محمود دولت آبادی ساخته شده است وَ همچون آثار دیگر او با نمایش یِک فضای تیره وَ تار وَ فقیر وَ بَر اساس ویژگیها وَ مشخصه هایِ سینمای جشنواره ای تولید شده است.
داستان این فیلم ماجرای خانواده ای اَست کِه اَز فقر وَ تنگدستی رنج می برند، بِه همین علت مرد خانواده بَرای تأمین معاش، راهی سفر بِه خارج اَز کشور می شود. دَر همین زمان کِه دیگر خبری اَز مرد نمی شود، کارگر جوانی کِه بِه تازگی بَرای کار وارد این منطقه شده است، پایش بِه زندگی آنها باز می شود. این کارگر کِه «مرحب» نام دارد، بعد اَز دیدن چند باره زن، دل بِه او می بازد وَ سبعد با او ازدواج می کند. اما مرحب نیز کِه کار خود را اَز دست می دهد، ناچار بِه سفر می رود وَ داستان ادامه می یابد…
«زمستان است» نیز با حمایت توأمان سازمان تبلیغات اسلامی وَ شرکت فرانسوی Celluloid Dreams ساخته شُد وَ البته بِه دلیل تیرگی فضا مورد انتقادات زیادی واقع شد؛ هر چند کِه مانند بسیاری از فیلم هایِ جشنواره ای ایران دَر جشنواره ی برلین مورد توجه قرار گرفت.
نیوه مانگ (۱۳۸۵)
«نیوه مانگ» اثر بعدی بهمن قبادی است. فیلمی دَر ارتباط با مردم کردستان کِه محصول مشترک چهار کشور ایران (قبادی)، اتریش، عراق وَ فرانسه (دو شرکت Silkroad Production وَ New Crowned Hope) اَست وَ زبان آن همانند غالب آثار این کارگردان کردی است.
داستان این فیلم کِه بِه صورت غیرمجاز وَ بدون مجوز هایِ قانونی تولید شد، تماماً دَر کردستان روایت می شوَد وَ بِه شرح حال نوازنده پیری بِه نام «مامو» می پردازد کِه تصمیم دارد همراه با فرزندانش بَرای اجرای کنسرت راهی عراق شود.
این فیلم کِه هیچ گاه مجوز اکران را دَر ایران پیدا نکرد، بعد اَز پشت سرگذاشتن تورهای جشنواره گردیش بِه صورت دی وی دی روانه ی بازار غیررسمی فیلم دَر ایران شُد وَ همزمانی توزیع آن با ماجرای مهاجرت «گلشیفته فراهانی» بِه بیشتر دیده شدن ش کمک کرد.
ازدواج موقت (نزدیک تر اَز آشنا) (۱۳۸۸)
ازدوج موقت یکی اَز تولیدات مشترک مرکز گسترش سینمای مستند وَ تجربی وَ فرانسه (کمپانیCinema Found Sud) وَ آلمان دَر دوران ریاست محمد آفریده دَر این مرکز است. فیلمی کِه نام ابتدایی آن «نزدیک تر اَز آشنا» بود وَ نویسندگی وَ کارگردانی آن بِه یِک دورگه ی ایرانی الاصل وَ مقیم فرانسه بِه نام «رضا سرکانیان» سپرده شده بود.
داستان این فیلم دَر ارتباط با عروس جوان یِک خانواده سنتی اَست کِه همسرش می میرد وَ برادر کوچکتر خانواده درصدد ارتباط با عروس بیوه قرار می گیرد کِه دَر این میان، بحث ازدواج موقت پیش می آید…
با وجود آن کِه قرار بود این فیلم بِه عنوان یکی اَز فیلم هایِ اول در بیست وَ هشتمین جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کند ولی ناگهان تهیه کننده فیلم اَز این کار انصراف داد وَ قرار شُد کِه اولین نمایش این فیلم دَر جشنوار ه ی کن باشد. اما با نخستین نمایش آن دَر کن مشخص شُد کِه بَر خلاف تبلیغات پیشین، این فیلم اساساً یِک اثر ضددینی اَست کِه بِه شکل بی سابقه ای بِه نمایش صحنه هایِ مشروبخواری وَ برهنگی وَ تماس جنسی دَر میانه ی صحنه هایِ عزاداری امام حسین (ع)، پرداخته است!
یک خانواده ی محترم (۱۳۹۰)
«یک خانواده ی محترم» سرشناس ترین فیلم این فهرست اَست کِه البته واسطه شهرت آن نه افتخارات وَ یا قوّت تکنیکی سازندگان آن بلکه بیشتر بِه واسطه توهین هایِ بی سابقه ی این فیلم بِه رزمندگان دفاع مقدس، خانواده هایِ شهدا وَ شخص امام خمینی(ره) است!
این فیلم یکی دیگر اَز فهرست بلندبالای فیلم هایِ مسئله دار وَ پرحاشیه ی دوران مدیریت محمد آفریده دَر مرکز گسترش سینمای مستند وَ تجربی اَست کِه با تهیه کنندگی شخص او وَ بِه عنوان محصول مشترک سیما فیلم وَ شرکت فرانسوی JBA Production با نام اولیه «خرمشهر» تولید شُد ولی نخستین نمایش آن دَر جشنواره کن با واکنش منفی طیف هایِ متفاوت سینمایی روبرو شُد تا آنجا کِه بسیاری اَز حاضرین ایرانی دَر کن آن سال، نسبت بِه محتوای ضدارزش این فیلم انتقاد کردند.
در نهایت، انتقادات بِه جایی رسید کِه دَر یِک اقدام بی سابقه وَ بَرای نخستین بار دَر طول دوران مدیریت «عزت الله ضرغامی»، رئیس رسانه ی ملی بِه علت مشارکت دَر تولید این فیلم بِه مجلس احضار شُد وَ توضیحاتی را پیرامون آن ارائه کرد. چندی پس هم «حسن اسلامی مهر» رئیس باسابقه ی سیمافیلم، دَر اثر شدت انتقادات رسانه ای، اَز کار برکنار گردید.
بابا عزیز (شاهزاده ای کِه روحش را سگالید) (۱۳۸۲)
«بابا عزیز» فیلمی بِه نویسندگی وَ کارگردانی محمد ناصر خمیر کارگردان تونسی تبار اَست کِه بِه عنوان محصول مشترک ایران، فرانسه، تونس، آلمان وَ انگلیس دَر سال ۸۲ ساخته شد.
تهیه کنندگی این فیلم بِه طور مشترک برعهده علیرضا شجاع نوری چهره نام آشنای سینمای ایران دَر جذب سرمایه هایِ خارجی وَ سیریال اوریول تهیه کننده فرانسوی اَست کِه دَر بیست وَ سومین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بهترین فیلم معناگرا را گرفت.
«بابا عزیز» کِه دَر نام خارجی خود با عنوان «باب عزیز، شاهزاده ای کِه روحش را سگالید» معرفی شده است، کِه براساس آنچه دَر ارتباط با آن منتشر شده، سه شرکت خارجی Bavaria Film International، Typecast Releasing وَ Trigon-Film اَز سرمایه گذاران آن هستند.
برف (۱۳۸۷)
فیلم سینمایی «برف» بِه کارگردانی آیدا بجیک یکی دیگر اَز تولیدات مشترک ایران با فرانسه اَست کِه سرمایه گذارانی اَز کشورهای بوسنی هرزه گوین وَ آلمان نیز دَر ساخت آن مشارکت داشته اند.
این فیلم کِه بِه عنوان یکی دیگر اَز ثمرات دوران مدیریتی محمد آفریده دَر مرکز گسترش سینمای مستند وَ تجربی شناخته می شود، دَر ابتدا قرار بود بِه همراه فیلم «نیلوفر» بِه عنوان یکی اَز دو نماینده ایران دَر جشنواره کن حضور داشته باشَد ولی بعد اَز حضور دَر این جشنواره نام ایران اَز سرمایه گذاران این فیلم حذف شد. اتفاقی کِه واکنش آفریده را بِه عنوان یکی اَز تهیه کنندگان اصلی این فیلم دَر پی داشت.
او دَر گفتگو ای دَر ارباط با این موضوع گفت: «ما دو سال پیش دَر جشنواره سارایوو حضور داشتیم وَ اَز میان ۱۰-۱۵ طرح با خواندن طرح برف وَ سوابق فیلمساز بَرای ساخت این فیلم اعلام آمادگی کردیم. نشست هایِ متعددی با خانم بجیک داشتیم وَ دَر این زمینه بِه قطعیت رسیدیم وَ بعد اَز انجام صحبت هایِ نهایی با او، قرارداد مشارکت امضاء شد. اَز آنجایی کِه «برف»، اولین فیلم بلند کارگردانش بود، بَرای مشارکت دَر ساخت آن اقدام کردیم. این فیلم محصول مشترک ایران، فرانسه، آلمان وَ بوسنی است.»
پریدن اَز ارتفاع کم (۱۳۹۲)
این فیلم اَز جمله آثاری اَست کِه عوامل آن اَز همان ابتدا بِه طور رسمی اعلام کردند کِه قرار اَست بِه عنوان محصول مشترک ایران وَ فرانسه تولید شود. حامد رجبی کارگردان این اثر اَست وَ تهیه کنندگی آن را مجید برزگر برعهده دارد. برزگر نیز اَز جمله چهره هایِ فعال سینمای ایران دَر سال هایِ اخیر اَست کِه دَر زمینه دریافت سرمایه هایِ خارجی وَ تولید آثار مشترک با سایر کشورها یدطولایی دارد.
جذاب آن اَست کِه مجید برزگر تهیه کننده این فیلم بعد اَز کسب جایزه فیبرشی (برگزیده منتقدان) شصت وَ پنجمین جشنواره برلین دَر ارتباط با کیفیت فیلم وَ دلایل عدم حضور آن دَر جشنواره فجر گفت: «این جایزه دستاورد خوبی بَرای نخستین حضور یِک فیلم اولی دَر جشنواره خارجی بود، اگرچه دوست داشتیم ابتدا این فیلم دَر جشنواره فیلم فجر نمایش داده می شد، اما با توجه بِه پروانه ویدیویی این فیلم وَ رد تقاضای ما بَرای تبدیل آن بِه پروانه سینمایی وَ اینکه درجه کیفی پایینی بِه آن دادند، این امکان فراهم نشد.»
دو فرشته (۱۳۹۱)
دو فرشته فیلمی بِه کارگردانی وَ نویسندگی محمد حقیقت وَ تهیه کنندگی محمد احمدی ساخته سال ۱۳۸۱ اَست وَ دَر آن بازیگرانی چون گلشیفته فراهانی وَ حسن ناهید ایفای نقش کرده اند.
فضای داستان این فیلم ماورایی اَست وَ داستان آن با ماجرای پدری شروع می شوَد کِه پس اَز کشتن پسرش بِه امامزاده ای می رود وَ تمامی شب را بِه راز وَ نیاز با او می گذراند. این فیلم محصول مشترک فرانسه وَ ایران است کِه بعد اَز نمایش دَر «هفته بین المللی منتقدین کن» دَر سل ۲۰۰۳ توسط شرکت فرانسوی وایلد بانچ، بِه ۱۶ کشور فروخته شد.
گذشته (۱۳۹۱)
«گذشته (به فرانسوی: Le Passé) فیلم درام فرانسوی محصول سال ۲۰۱۳ بِه کارگردانی اصغر فرهادی اَست کِه بَرای نخستین بار دَر جشنواره فیلم کن ۲۰۱۳ اکران شد. برنیس بژو، طاهر رحیم وَ علی مصفا اَز بازیگران این فیلم هستند.
«گذشته» تماما دَر در فرانسه فیلمبرداری شده اَست وَ روایتگر داستان چند رابطه با محور اتفاقاتی دَر «گذشته» اَست کِه حلقه وصل این روابط زنی بِه نام «مارین» می باشد. احمد با بازی (علی مصفا)، کِه شوهر دوم مارین است، بِه خاطر اختلاف با او بِه ایران بازگشته وَ بعد اَز چهار سال بِه دعوت ماری بِه فرانسه فراخوانده می شوَد کِه می بیند همسرش نیز با مردی تازه بِه نام سَمیر (طاهر رحیم) آشنا شده است؛ بعد ماری وَ احمد با یِک طلاق توافقی – باتوجه بِه نداشتن بچه ای مشترک اَز خود – اَز هم جدا می شوند. اما مشکل لوسی (دختر بزرگ ماری اَز همسر اولش) با ازدواج جدید مادرش وَ اتفاقی کِه بَرای سِلین – همسر اول سمیر – افتاده است، گذشته ای را ایجاد کرده کِه بِه راحتی نمی توان اَز آن عبور کرد…
گذشته با سرمایه گذاری اتحادیه اروپا بِه علت «ترویج فرهنگ اروپایی» وَ همچنین چندین کمپانی فرانسوی اَز جمله Memento Films Production، France 3 Cinéma، Canal+ وَ France Télévisions تولید شده اَست وَ بِه همین خاطر بود کِه فرانسوی ها اَز آن استقبال کردند دو جایزه کلیسای جهانی جشنواره کن دَر سال ۲۰۱۳ نصیب آن شُد وَ همچنین بازیگر نقش اصلی آن توانست جایزه بهترین بازیگر جشنواره کن را اَز آن خود کند.
جنجال دَر عروسی (۱۳۹۴)
فیلم سینمایی «جنجال دَر عروسی» سومین فیلم بلند سینمایی سیدرضا خطیبی اَست کِه تهیه کنندگی آن را محمد احمدی برعهده دارد وَ دَر ژانر سینمای کودک وَ نوجوان ساخته شده است. این فیلم محصول مشترک ایران وَ فرانسه اَست کِه با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی تولید شده اَست وَ قرار بود نسخه سه بعدی آن دَر جشنواره سال گذشته حضور پیدا کند ولی بِه دلایلی این اتفاق صورت نگرفت.
نکته جذاب دَر ارتباط با این فیلم حضور محمد احمدی دَر قامت تهیه کننده آن است. او کِه بیشتر بِه عنوان مدیر فیلمبرداری وَ مجری طرح دَر سینمای ایران شناخته می شود، اَز سال ۸۱ وَ با فیلم «دو فرشته» کِه آن هم اَز تولیدات مشترک ایران وَ فرانسه است، فعالیت تهیه کنندگی خود را شروع کرده است!
چهار فیلم اَز کیارستمی!
عباس کیارستمی هم دَر تولید اثاری با سرمایه خارجی ید طولایی دَر سینمای ایران دارد وَ علاوه بَر موارد بالا فیلم هایی همچون «باد ما را خواهد برد»، «ده»، «کپی برابر اصل» وَ «پنج» اَز ساخته هایِ عباس کیارستمی با سرمایه گذاری فرانسوی ساخته شده اند.
«سکوت» وَ «سیب»
خانواده مخملباف بِه جز فیلم «گبه» کِه دَر اواسط دهه هفتاد وَ دَر ایران وَ با سرمایه فرانسوی ساخته شد، بعد اَز مهاجرت نیز ساخت دو فیلم «سکوت» توسط محسن مخملباف وَ «سیب» توسط سمیرا مخلمباف را با مشارکت فرانسوی ها دَر کارنامه خود دارند.
فروشنده(۱۳۹۵)
آخرین عنوان این لیست فیلمی اَست کِه بعد اَز حضورش دَر کن بحث سرمایه گذاری خارجی دَر سینمای ایران وَ تاثیر این سرمایه ها دَر جهت دهی محتوایی فیلم ها دوباره داغ شُد وَ بِه یکی اَز بحث هایِ اصلی سینمای ایران تبدیل شد. «فروشنده» اصغر فرهادی کِه مانند بسیاری اَز اثار سینمای ایران کِه با سرمایه فرانسوی ساخته شده اند توسط دَر کن دیده شوَد وَ بِه علت مشارکت خواهر امیر قط دَر ساختش بسار جنجالی شد، اما طبعا تا زمان اکران عمومی فیلم دَر ایران نمی توان دَر مورد آن بصورت دقیق اظهار نظر کرد.
کلام آخر:
لیست بلندبالای فوق تنها لیست آثاری اَز سینمای ایران اَست کِه مشارکت فرانسوی ها دَر ساخت آنها بصورت رسمی اعلام وَ تائید شده است. باید توجه داشت کِه باقی کشورهای اروپایی وَ حتی کشورهایی مانند ژاپن نیز سرمایه گذاری چشم گیری دَر سینمای ایران داشته اند وَ بَرای هرکدام می شوَد چنین لیستی تهیه کرد. وَ باز طبعا باید بِه این نکته نیز توجه کَرد کِه -به خصوص دَر سالهای- حمایت فرانسه تنها دَر این فیلم ها خلاصه نمی شوَد وَ بوده اند فیلم هایِ بسیاری کِه با حمایت هایِ مادی وَ معنوی سفارت هایِ اروپایی، اَز جمله فرانسه ساخته شده اند وَ این نکته بصورت رسمی اعلام نشده است. بنابراین بحث سرمایه هایِ خارجی دَر سینمای ایران موضوع مهمی اَست کِه باب صحبت دَر مورد آن تازه گشوده شده اَست وَ پس اَز این باید بسیار بیشتر بِه آن پرداخت. توجه بِه چهره هایی کِه نامشان بصورت متناوب دَر لیست فوق وَ لیست هایِ مشابه تکرار می شوَد یکی اَز موارد ضروری است.
۹۵/۰۵/۲۳