مقایسه تشکیل کابینه در انگلیس، زر فرانسه و ایران
مقایسه تشکیل کابینه در انگلیس، زر فرانسه و ایران
چینش کابینه در کشور ما فرایند سختی دارد
سیاست > دولت - عباس عبدی در اعتماد نوشت: در همه انتخابات‌ها میان آنچه در دوره انتخابات وعده داده می‌شود با آنچه در عمل و در شکل‌گیری کابینه رخ می‌دهد فاصله‌ای وجود دارد.
ایجاد این فاصله علل گوناگونی دارد. در درجه اول سازوکار کسب رای است که نامزدها را به ارایه قول‌هایی وادار می‌کند که در عمل قدرت عملی کردن آن را ندارند و از ابتدا هم کمابیش روشن است.
بخش دیگر ناشی از ذهنی بودن نامزدها نسبت به واقعیات و امکاناتی است که در عمل مواجه با آن خواهند شد. بخشی نیز ناشی از فرآیند و اصول حاکم ولی متضاد بر دو بخش کسب رای و چینش کابینه است؛ تضادی که در ایران بیش از ساختارهای کشورهای دیگر است.
وقتی که در کشوری مثل بریتانیا انتخابات مجلس برگزار می‌شود و یکی از احزاب اکثریت را به دست می‌آورد، در یک فرآیند به نسبت روشنی، رییس حزب از سوی ملکه به عنوان نامزد نخست‌وزیری به مجلس معرفی می‌شود و چون حزب مذکور اکثریت را دارد، به‌طور قطعی رای اعتماد می‌گیرد و اعضای کابینه نیز کمابیش در حزب مشخص هستند و با کمترین اختلاف، نهایی می‌شود.
این اتفاق در فرانسه به این سادگی رخ نمی‌دهد. زیرا نظام فرانسه ریاستی- پارلمانی است. رییس‌جمهور از مردم رای گرفته است، ولی معلوم نیست که اکثریت مجلس با او همراه باشند. لذا در برخی مقاطع او مجبور می‌شود نخست‌وزیر را از حزب دیگری غیر از حزب خود معرفی کند و درباره سایر وزرا چانه‌زنی می‌کنند. البته در هر دو مورد نیروهای سیاسی موجود در کشور اثرگذاری خود را کمابیش از طریق حضور انتخاباتی نشان می‌دهند و نیازی به هماهنگی با نیروهای غیرانتخاباتی نیست.
ولی در ایران مساله به کلی متفاوت است. سازوکار حاکم بر شکل‌گیری فضای انتخاباتی از منطق حضور آشکار و شفاف و نسبتا دموکراتیک تبعیت می‌کند، و نیروهای اثرگذار آن کاملا شناخته شده هستند، گروه‌های اجتماعی و قومی، زنان، نویسندگان، هنرمندان، دانشجویان، کارگران، کارفرمایان و... همگی به‌صورت نسبتا شفاف در فعالیت انتخاباتی حضور دارند و
نامزدهای انتخاباتی نیز با آنان سخن می‌گویند و به آنان وعده می‌دهند و از آنان رای می‌گیرند. ولی از روز بعد انتخابات این نیروها به دلیل نداشتن تشکیلات یا رسمیت نداشتن آن به حاشیه می‌روند و به جای آنها نیروهای دیگر که عموما هم غیرشفاف هستند وارد تعاملات چینش کابینه می‌شوند و مردم از پیغام و پسغام‌های آنها اطلاع چندانی ندارند. عدم شفافیت در این مرحله را در کنار ساختار به‌شدت غیرحزبی مجلس و نیز نظام ریاستی- پارلمانی بگذارید تا معلوم شود در ایران چه شکاف بزرگی میان این دو فرآیند کسب رای و چینش کابینه وجود دارد.
45302
