فرارو- زمانی که دونالد ترامپ با شعار "اول آمریکا" در مبارزات انتخاباتی غوغا به پا میکرد، متوجه نبود که روی نقطه حساسی دست میگذارد. این عبارت ماندگار، که از دل دوران دیگری از تاریخ آمریکا بیرون کشیده شده، معنای "بازنگری روابط با کل دنیا" را به خود گرفته است.
به گزارش فرارو به نقل از پولیتیکو، چرا آمریکا هفتادسال پس از پایان جنگ جهانی دوم باید هنوز هم امنیت آلمان و ژاپن را تضمین کند؟ آیا افزایش تولید در مکزیک از طریق قرارداد "تجارت آزاد آمریکای شمالی" واقعاً به نفعِ کارگران آمریکا بود؟ چرا 23 عضو ناتو (از 28 عضو) اجازه دارند به قوانین این سازمان در رابطه با هزینههای دفاعی بیتوجهی کنند؟ چرا آمریکا باید کمکاری دیگر کشورها را جبران کند؟
باگذشت شش ماه از ریاست جمهوری ترامپ، شواهد کافی در دست داریم که میزان تحقق وعدههایش را بررسی کنیم. آیا شعار "اول آمریکا" گُلی به سر آمریکا زد؟
نه. ترامپ قطعاً تکان سختی به قواعد قدیمی روابط جهانی داد. اما به نفع چه کسی؟ هنوز کسی نمیداند بمباران سوریه چه سودی برای آمریکا داشت؟ هنوز نیروهای آمریکا به دلایلی نامعلوم در افغانستان حضور دارند. موضع نامعلومش در حمایت از ناتو اعضای این سازمان را وادار به ارائه تعهدات جدید کرد، اما همزمان اعلام کرد از "مونته نگرو" در برابر تهاجمات خارجی دفاع خواهد کرد که مطمئناً در اولویت رأی دهنگان ترامپ قرار نداشت. اگر فکر میکنید پیمان اقلیمی پاریس برای آمریکا بد بود، پس حتماً از خروج آمریکا از این پیمان خوشحالید. اما شاید هم معتقد باشید این کار تنها برای منحرف کردن اذهان عمومی از وعدههای تحققنیافته مبارزات انتخاباتی بود. اگر فکر میکنید کشورهای اروپایی باید بدون دخالت واشنگتن به برنامههای دفاعی خود بپردازند، پس حتماً از عملکرد ترامپ رضایت دارید. شاید هم برعکس، تصور میکنید برهم خوردن اتحادها آمریکا را ناامنتر میکند.
اگر سیاست خارجی ترامپ به نفع آمریکا نیست، پس چه کسی از آن سود میبرد؟ شش ماه اخیر را بهدقت بررسی کردیم تا ببینیم برندگان اصلیِ سیاست "اول آمریکا" چه کسانی هستند. روشمان بسیار ساده است: 1. احتمال نفع برد از سیاستهای ترامپ، 2. دامنه و میزان آن، 3. چه زمانی به این نفع دست خواهند یافت.
بیایید بحث را با اسمهای مطرحِ لیست آغاز کنیم: روسیه و چین. احتمالاً پوتین انتظار داشت ریاست جمهوری ترامپ موانع موجود بر سر راه کشورش را هموار کند، اما اینطور نشد. گمانهزنیها درباره دخالت روسیه در انتخابات آمریکا، گرایشهای ضد روس در واشنگتن را افزایش داد. تحریمهای آمریکا علیه روسیه لغو نشد. ترامپ دست پنتاگون ر سیاستهای سوریه را باز گذاشت که مقامات دفاعی دو کشور را در تقابل مستقیم با یکدیگر قرار داد. هرچقدر هم که ترامپ از پوتین و دولتش تعریف کند، باز هم مقامات زیادی در آمریکا حضور دارند (دیپلماتها و مقامات پنتاگون) که رویکرد و دیدگاه متفاوتی دارند. پوتین خوشحال است که هیلاری کلینتون به کاخ سفید راه نیافت، اما ترامپ و تیمش چیزی جز ناامیدی مداوم برای او نخواهند بود.
چه کسی تحت سیاست "اول آمریکا" اول میشود؟
"ایان برمر" رئیس سازمان تحلیل مخاطرات سیاسیِ در گروه اوراسیا، درباره شش ماه اول ریاست جمهوری ترامپ با پولیتیکو گفتگو کرد.
چین در این فهرست قرار نمیگیرد. رئیسجمهور "شی جینگپینگ" از فرصتهای جهانیای که رویکرد "اول آمریکا" در اختیارش گذاشته قدردانی میکند. این رویکرد به چین اجازه داد افسار هدایت مجمع جهانی اقتصاد در "داوو" را در دست بگیرد و درزمینهٔ تغییرات آب و هوایی با اروپا متحد شود. توانایی ترامپ در ایجاد مشکلات در زمینهٔ کاستیهای تجاری و کره شمالی، سبب ایجاد اضطراب در پکن شده که پاییز آینده انتقال قدرت مهمی را پیش رو دارد و بیش از هرزمانی نیازمندِ صلح و ثبات است.
درهم آمیختن مسائل چین و کره شمالی توسط ترامپ، باعث میشود ژاپنِ آسیبپذیر نیز از فهرست برندگان حذف شود. انگلیس درنهایت به معامله تجاری جدیدی با آمریکا میرسد، اما تنها پس از اجرای برکسیت. داعش هم در لیست برندگان نیست، زیرا شاهرگهای حیاتی این گروه به اقتصاد و رهبری ضعیف در مناطق اطرافش وابسته است، نه به تمایل به تنبیه ترامپ.
10 برنده برتر از سیاست خارجی دونالد ترامپ ازاینقرارند:
1. شاهزادگان سعودی ( و دیگر دوستان قدیمی در خاورمیانه)
آمریکا متحدان قدیمی زیادی در خاورمیانه دارد: روسای جمهور و شاهزادگان سعودی در گذشته مشکلات بزرگ را با مذاکرات آرام حل میکردند، اسرائیل بزرگترین گیرنده کمکهای نظامی از ایالاتمتحده در جهان بود و مصر در جایگاه دوم قرار داشت. باراک اوباما در تلاش برای ایجاد تعادل جدید در منطقه، تمام این روابط را برهم زد. انقلاب تولید انرژی در آمریکا بیاعتنایی به شکایتهای عربستان را آسانتر کرد و همزمان مذاکرات هستهای با ایران آغاز شد. روابط اوباما با نخستوزیر اسرائیل "بنیامین نتانیاهو" تعریف جدیدی به کلمه "یخبندان" داد. در جریان بهار عربی، اوباما از "حسنی مبارک" حمایت نکرد و روابط با ارتش مصر نیز سرد شد.
ترامپ همهچیز را تغییر داد. هنوز قرارداد هستهای با ایران را پاره نکرده، اما نشان داده همانند سعودیها ایران را یک خطر میداند و هیچ توجهی به سابقه ترسناک عربستان درزمینهٔ نقض حقوق بشر ندارد. ترامپ دامادش "جرارد کوشنر" را مسئول ایجاد صلح در خاورمیانه کرد که خشم فلسطینیها را برانگیخت، اما سبب نگرانی اسرائیل نشد. ترامپ با "عبدالفتاح سیسی" رئیسجمهور مصر توافق نظر کامل دارد. باید امارات متحده عربی را اضافه کنیم که سرمایهگذاریهای ترامپ نشان داده بیش از هر رئیسجمهور دیگری به این کشور علاقهمند است. در حقیقت، فرم افشای مالی ترامپ در سال گذشته نشان داد با این چهار کشور روابط تجاری دارد. همه آنها خوشحالاند که ترامپ وقت در اولویت قرار دادن آمریکا را ندارد و در منزوی کردن دشمنان به آنها کمک میکند.
2. مرکل و مکرون
برای رهبران آلمان و فرانسه اشک نریزید. بله، آنها به تداوم اتحاد "ترانس- آتلانتیک" اهمیت میدهند، اما عدم محبوبیت ترامپ در اروپای غربی صدای مخالفانش را رساتر میکرد.
دولتهای فرانسه و آلمان مشکلات زیادی را باید میان خود حل کنند، مخصوصاً بر سر مسائلی چون اتحادیه اروپا و منطقه یورو. اما "امانوئل مکرون" رئیسجمهور جدید فرانسه، و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان (که احتمالاً بهزودی مجدداً صدراعظم میشود)، دیدگاههای بسیار مشابهی نسبت به ترامپ دارند. هر دو معتقدند سیاست خارجی آمریکا بهگونهای است که اروپا مجبور میشود مسئولیت بیشتری برای فراهم کردن امنیت خود بر عهده بگیرد. حتی ممکن است در خلوت به این نتیجه رسیده باشند که ترامپ و سیاست خارجیاش فرصتهای بزرگی در اختیارشان قرار میدهد.
هر دو رهبر دو دوران ریاست جمهوری ترامپ به پیروزیهای بزرگی دست یافتند، هم در سطح ملی و هم در عرصه جهانی. آیا اگر ترامپ بسیاری از فرانسویها را نسبت به پوپولیسم ملیگرا بدبین نکرده بود، باز هم مکرون در برابر مارین لوپن پیروز میشد؟ مخالفت با ترامپ به قدرت گیری یک رهبر بسیار جوان کمک کرد. روش و رفتارهای ترامپ ارزشِ مرکل بهعنوان یک رهبر ثابتقدم و باتجربه برای اروپا و آلمان را برجستهتر میکند. در ماههای آینده، این دو رهبر موج انتظارات و توقعات رأیدهندگانشان روبرو خواهند شد، اما میدانند مردی در واشنگتن حضور دارد که با اعمالش بهانههای خوبی در اختیارشان میگذارد و میتوانند از جانب خود و کشورشان این اقدامات را محکوم کنند. بدین ترتیب میتوانند در مسائلی مانند تغییرات اقلیمی، تجارت و افراطِ خودکامهها نفوذ و تأثیر بیشتری داشته باشند.
3. گروههای اپوزیسیون در مکزیک
ترامپ که میدانست رأیدهندگان مکزd; ...........