خدمات متقابل ایران و فرانسه: از خیانت در پارس جنوبی تا همکاریهای پسابرجام +جدول
خدمات متقابل ایران و فرانسه: از خیانت در پارس جنوبی تا همکاریهای پسابرجام +جدول
در قرارداد توسعه پارس جنوبی، توتال که همزمان مشغول همکاری با طرف قطری بود با ارائه اطلاعات غلط، سکوهای تولید را در عمق آبهای ایران و بر روی لایه های غیر مشترک با قطر احداث کرد. حال آنکه سکوهای قطر از لایه‌های مشترک با ایران برداشت می‌کرد.
روابط اقتصادی ایران و فرانسه از ابتدای پیروزی انقلاب و بالاخص از دهه ۱۳۷۰ تاکنون، بیانگر وجود رانت اقتصادی بزرگی برای فرانسه بوده است. مصادیق این رانت را می‌توان از قرار دادن بازار خودروی ایران در انحصار شرکت‌های نه چندان مطرح فرانسوی تا اهدای پروژه‌های کم دردسر و پرمنفعت نفتی به فرانسوی‌ها و نهایتا واگذاری برخی طرح‌های ساده و پیش پا افتاده عمرانی به فرانسه که توان داخلی به خوبی قادر به تامین آن بوده است، برشمرد.
به گزارش مسیرآنلاین گشاده دستی ایران طی ۳۷ سال اخیر با خصومت فرانسه پاسخ داده شده است. این خصومت از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با پیشنهاد رئیس وقت دستگاه اطلاعات و امنیت فرانسه برای ترور امام خمینی در طول دوران اقامت ایشان در فرانسه دیده می‌شود. پس از انقلاب و در زمان جنگ تحمیلی نیز فرانسه با فروش جنگنده‌های میراژ، سوپر اتاندارد و موشک‌های اگزوست به صدام، تنها دولت غربی بود که تسلیحات جنگی خود را به طور مستقیم و بدون واسطه و پرده‌پوشی در اختیار رژیم بعث قرار می‌داد.
در دوران پس از جنگ تحمیلی نیز رویکرد خصمانه فرانسه در قبال جمهوری اسلامی ادامه داشته که طیفی از اقدامات، از خارج کردن نام گروه منافقین از لیست گروه‌های تروریستی و پناه دادن به این گروهک گرفته تا کارشکنی در مذاکرات هسته‌ای اخیر را در بر می‌گیرد.
رویکرد کینه جویانه فرانسه نسبت به ایران تنها در عرصه سیاسی و نظامی محدود نمانده و در همکاریهای اقتصادی دو کشور نیز بروز داشته است. خسارت بارترین این موارد، خیانت شرکت توتال فرانسه در جریان توسعه بزرگ ترین میدان گازی جهان یعنی میدان پارس جنوبی بود. توتال در قرارداد توسعه پارس جنوبی با ارائه اطلاعات غلط و پنهان کردن اطلاعات از طرف ایرانی، سکوهای تولید را در عمق آبهای ایران و بر روی لایه های غیر مشترک با قطر احداث کرد. حال آنکه سکوهای قطر در قسمت‌های مرزی بوده و از لایه‌های مشترک با ایران برداشت می‌کرد. دلیل این سوء عملکرد توتال این بود که شرکت مذکور همزمان طی قراردادی با طرف قطری نیز مشغول برداشت گاز از میدان پارس جنوبی بود و از آن طرف سود بیشتری به جیب می‌زد.
علیرغم این رویکرد فرانسه در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی، نه تنها این کشور با مجازاتی از سوی ایران مواجه نشده، بلکه درهای اقتصاد ایران همواره بر روی کشور فرانسه باز بوده است. واگذار کردن بازار خودروی ایران به دو شرکت فرانسوی و واردات تلفن همراه ساژم از فرانسه در ابتدای ورود موبایل به کشور از نمونه‌های گشاده دستی ایران در سال‌های پیشاتحریم است. در دوران کوتاه پسابرجام نیز اعطای امتیازات پی در پی به کشور فرانسه مخاطب را به شگفتی وامی‌دارد. برخی از این امتیازات عبارتند از:
ـ اعطای پروژه‌های نه چندان پیچیده در حد نوسازی ایستگاه راه آهن تهران، قم و مشهد به طرف فرانسوی علیرغم توان داخلی؛
ـ شریک کردن فرانسه در پروژه راه آهن سریع السیر تهران اصفهان علیرغم عقد قرارداد قبلی با چین و ایتالیا؛
ـ اقدام برای خرید انبوه هواپیماهای پهن پیکر از شرکت ایرباس فرانسه در مدل‌هایی که امکان تعطیلی خط تولید آن به دلیل نبود مشتری وجود داشت.
اما در آخرین مورد واگذاری قرارداد توسعه میدان نفتی آزادگان به شرکت توتال فرانسه اخیرا کلید خورده است. میدان نفتی آزادگان به عنوان بزرگ‌ترین میدان توسعه نیافته نفتی ایران اصلی‌ترین امید افزایش ظرفیت تولید نفت ایران در سال‌های آینده محسوب می‌شود و بخش قابل توجهی از تولید نفت کشور را در آینده نزدیک بر عهده خواهد گرفت.
از سوی دیگر توسعه این میدان نفتی به دلیل سادگی مهندسی مخزن و عدم نیاز به تجهیزات پیچیده و خاص، کاملا در توان پیمانکاران داخلی است. اما در شرایطی که شرکت‌های داخلی به دلیل نداشتن پروژه مجبور به تعدیل نیروی متخصص خود شده و این نیروهای متخصص با قیمت‌های بالاتر جذب شرکت‌های خارجی می‌شوند، واگذاری توسعه میدان نفتی آزادگان به یک شرکت خارجی در دستور کار قرار می‌گیرد.
در مجموع می‌توان فهرست خدمات متقابل ایران و فرانسه را در جدول ذیل خلاصه نمود:
